< فهرست دروس

درس خارج فقه آیت‌الله مرتضوی

95/09/20

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: درك اضطراري شبانه مشعر فقط/وقوف در مشعر/سومین عمل/اعمال حج تمتع

صورت پنجم: درك اضطراري شبانه مشعر فقط

صورت پنجم از صور مفرده ما اشار الیه سيدنا الاستاذ بقوله: «الثاني عشر درك اضطرارية الليلي فقط».[1]

در اين صورت چند ملاحظه اشاره مي شود:

ملاحظه اول: كلمات فقهاء

مستند: «الثالث ان يدرك ليلة المشعر خاصة».[2]

جواهر: «الثالث ان يدرك ليلة المشعر خاصة».[3]

سيدنا الاستاذ: «درك الاضطرارية الليلة فقط».[4]

ساير كتب فقهيه هم همين است كه با ملاحظه كلمات «خاصة» و «فقط» معلوم مي شود كه مراد از اين صورت، درك اضطراري شبانه به صورت تنها است، در نتيجه اختياري و اضطراري عرفه نيامده و همچنين اختياري و اضطراري روزانه مشعر نيامده است.

بحث بايد اين گونه مطرح شود، درك اضطراري شبانه مشعر بدون ساير وقوفات و لازم نيست مثل سيدنا الاستاذ قيد ترك عرفه را آورد.

ملاحظه دوم: اقوال فقهاء

قول اول: جواهر و ذخيره و... قائل به بطلان حج مطلقا (چه صاحب عذر باشد و چه بدون عذر، مضطر باشد يا نباشد و...) هستند.

متن جواهر: «والظاهر عدم الاجزاء بناء على المختار».[5]

قول دوم: حکی عن الشهید باینکه در این فرض حج صحیح است مطلقا(قبل فجر و اول شب یا مرد و زن یا خائف و غیر خائف) علی ماحکاه النراقی المستند[6] و الجواهر.

قول سوم: تفصیل باینکه ترک سایر وقوف(وقوف اختیاری عرفه، وقوف اضطراری عرفه، وقوف اضطراری نهاری مشعر) اگر عن عمد بوده است این حج باطل است و اگر ترک عن عذر بوده است حج صحیح است کما یظهر من النراقی فی المستند: «الظاهر عدم الإجزاء لمن ترك عرفة عمدا والإجزاء لغيره مطلقا ، سواء كان ممّن رخّص له الإفاضة قبل الفجر مطلقا أو مع عذر أو لا ، وسواء أفاض قبل الفجر عمدا أو اضطرارا».[7]

قول چهارم: تفصیل باینکه با دو شرط حج ذوی الاعذار در این فرض صحیح است یکی اینکه این فرد از ذوی الاعذار مستثنی(زن، خائف، امیر الحاج...)باشد و شرط دیگر اینکه ترک سایر وقوفات عن عمد نباشد و الا حج باطل است کما عن سیدنا الاستاذ فی التحریر بقوله «فإن كان من أولي الأعذار ولم يترك وقوف عرفة متعمدا صح على الأقوى وإلا بطل».[8]

ملاحظه سوم: بیان سه فرض

فرض اول: حکم مُدرِک اضطراری لیلی که عن عمد وقوفات را ترک کرده است.

این فرض اگر چه در این مساله اغلبا ذکر شده است اما جای طرح کردن ندارد زیرا ترک احد الوقوفات عمدا اجماعا موجب بطلان است و ترک عمدی از محل بحث خارج است لذا قطعا مراد مرحوم شهید هم در مطلقا این فرض نمی باشد.

فرض دوم: حکم مدرک اضطراری لیلی مشعر که ترک سایر وقوفات عن عذر بوده است.

فرض سوم: حکم مدرک اضطراری لیلی مشعر که ترک سایر وقوفات عن عذر بوده است لکن از اعذار مستثنی نبوده است.

ملاحظه چهارم: دلیل اقوال مذکور سیاتی انشاء الله


BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo