درس خارج فقه آیت الله مرتضوی
کتاب الحج
93/11/07
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: افعال
عمره/ طواف/رکنیت طواف/ ترک طواف سهوا/ احرام مجدد برای طواف
منسی
فرع ششم: آیا برای قضاء طواف منسی، احرام لازم است یا نه؟
زید در اول ذی الحجه محرما وارد مکه شده است و بعد از خروج از مکه در ماه صفر متوجه می شود که طواف عمره تمتع یا حج تمتع را انجام نداده است در این فرض آیا این شخص برای دخول به مکه نیاز به احرام دارد یا نه؟
عبارت جواهر:
فلو عاد لاستدراكهما بعد الخروج على وجه يستدعي وجوب الإحرام لدخول مكة لو لم يكونا عليه اكتفى بذلك للأصل و صدق الإحرام عليه في الجملة، و الإحرام لا يقع إلا من محل، و ربما احتمل وجوبه فيقضي الفائت قبل الإتيان بأفعال العمرة أو بعده، و لا ريب في أنه أحوط و إن كان الأول أقوی[1]
در این فرع دو نظریه است:
نظریه اول: وجوب احرام کما احتمله الجواهر
دلیل: دخول در حرم بدون احرام حرام است.
نظریه دوم: نیاز به احرام ندارد کما عن الجواهر و المستند و الریاض.
دلیل:
اولا: قصور المقتضی زیرا در این فرض شک داریم در عبور از میقات برای انجام قضای طواف، احرام واجب است یا نه؟ شک در اصل تکلیف داریم اصل عدم وجوب است و الی ذلک اشار الیه الجواهر و غیره «للاصل»
ثانیا: مانع موجود است و هو الذی اشار الیه الجواهر بقوله «و الاحرام لایقع الا من محل» می فرمایند وجوب این احرام مانع دارد زیرا احرام قبلی بخاطر عدم انجام طواف، هنوز موجود است و اگر دوباره بخواهد محرم شود احرام بعد از احرام خواهد بود و احرام بعد از احرام باطل و حرام است.
این استدلال یک کبری دارد که احرام بعد از احرام باطل است و یک صغری دارد که این شخص با انجام ندادن طواف از احرام خارج نشده است.
الکبری مسلم اما نسبت به صغری باید بحث شود صغری خود از دو مطلب تشکیل شده است یکی صدق الاحرام فی الجمله و دیگری لایحصل التحلل بترک الطواف شاید مراد صاحب جواهر از این عبارت احرام نسبی باشد.
و فیه: اینکه مقتضی قاصر است صحیح نیست زیرا ادله وجوب احرام برای دخول حرم اطلاق دارد و با وجود اطلاق جای تمسک به اصل نیست.
اما جواب از دلیل دوم: اولا باید ببینیم صاحب جواهر در نظائر این مورد هم این حرف را زده است یا نه مثلا اگر زید محرم به احرام حج شده است اما طواف نساء را انجام نداده است در این فرض هم مانند مانحن فیه تحلل کامل محقق نمی شود مگر با طواف نساء در این فرض باید صاحب جواهر بگویند که این فرد هنوز محرم است در حالیکه این را نمی گویند فقط می گویند تا طواف نساء را انجام ندهد زنها بر او حلال نیستند.
یا زید محرم به احرام عمره تمتع شده است ودر مشعر متوجه شده است که طواف عمره تمتع را انجام نداده است در این فرض عمره تمتع او صحیح است اما طبق کلام صاحب جواهر باید بگوییم هنوز این فرد محرم به احرام عمره تمتع است اگر اینگونه باشد حکم احرام حجش چه می شود؟
پس اولا جواب دلیل دوم این است که ما موارد نقض داریم و ثانیا احرام اول محلل نمی خواهد توضیح این مطلب سیاتی انشاء الله.
فرع ششم: آیا برای قضاء طواف منسی، احرام لازم است یا نه؟
زید در اول ذی الحجه محرما وارد مکه شده است و بعد از خروج از مکه در ماه صفر متوجه می شود که طواف عمره تمتع یا حج تمتع را انجام نداده است در این فرض آیا این شخص برای دخول به مکه نیاز به احرام دارد یا نه؟
عبارت جواهر:
فلو عاد لاستدراكهما بعد الخروج على وجه يستدعي وجوب الإحرام لدخول مكة لو لم يكونا عليه اكتفى بذلك للأصل و صدق الإحرام عليه في الجملة، و الإحرام لا يقع إلا من محل، و ربما احتمل وجوبه فيقضي الفائت قبل الإتيان بأفعال العمرة أو بعده، و لا ريب في أنه أحوط و إن كان الأول أقوی[1]
در این فرع دو نظریه است:
نظریه اول: وجوب احرام کما احتمله الجواهر
دلیل: دخول در حرم بدون احرام حرام است.
نظریه دوم: نیاز به احرام ندارد کما عن الجواهر و المستند و الریاض.
دلیل:
اولا: قصور المقتضی زیرا در این فرض شک داریم در عبور از میقات برای انجام قضای طواف، احرام واجب است یا نه؟ شک در اصل تکلیف داریم اصل عدم وجوب است و الی ذلک اشار الیه الجواهر و غیره «للاصل»
ثانیا: مانع موجود است و هو الذی اشار الیه الجواهر بقوله «و الاحرام لایقع الا من محل» می فرمایند وجوب این احرام مانع دارد زیرا احرام قبلی بخاطر عدم انجام طواف، هنوز موجود است و اگر دوباره بخواهد محرم شود احرام بعد از احرام خواهد بود و احرام بعد از احرام باطل و حرام است.
این استدلال یک کبری دارد که احرام بعد از احرام باطل است و یک صغری دارد که این شخص با انجام ندادن طواف از احرام خارج نشده است.
الکبری مسلم اما نسبت به صغری باید بحث شود صغری خود از دو مطلب تشکیل شده است یکی صدق الاحرام فی الجمله و دیگری لایحصل التحلل بترک الطواف شاید مراد صاحب جواهر از این عبارت احرام نسبی باشد.
و فیه: اینکه مقتضی قاصر است صحیح نیست زیرا ادله وجوب احرام برای دخول حرم اطلاق دارد و با وجود اطلاق جای تمسک به اصل نیست.
اما جواب از دلیل دوم: اولا باید ببینیم صاحب جواهر در نظائر این مورد هم این حرف را زده است یا نه مثلا اگر زید محرم به احرام حج شده است اما طواف نساء را انجام نداده است در این فرض هم مانند مانحن فیه تحلل کامل محقق نمی شود مگر با طواف نساء در این فرض باید صاحب جواهر بگویند که این فرد هنوز محرم است در حالیکه این را نمی گویند فقط می گویند تا طواف نساء را انجام ندهد زنها بر او حلال نیستند.
یا زید محرم به احرام عمره تمتع شده است ودر مشعر متوجه شده است که طواف عمره تمتع را انجام نداده است در این فرض عمره تمتع او صحیح است اما طبق کلام صاحب جواهر باید بگوییم هنوز این فرد محرم به احرام عمره تمتع است اگر اینگونه باشد حکم احرام حجش چه می شود؟
پس اولا جواب دلیل دوم این است که ما موارد نقض داریم و ثانیا احرام اول محلل نمی خواهد توضیح این مطلب سیاتی انشاء الله.
