موضوع: لبس حریر برای زنان

 تحرير الوسيلة، ج‌1، ص: 417« بل الأحوط للنساء أيضا أن لا يكون ثوب إحرامهن من حرير خالص، بل الأحوط لهن عدم لبسه إلى آخر الإحرام»

 فرع سوم:

 لبس حریر برای زنان در لباس احرام

 شکی نیست که لبس حریر برای زنان در غیر حال احرام حتی در نماز اشکال ندارد انما الکلام در جواز لبس حریر برای زنان در حال احرام می باشد آیا با لبس حریر واجب انجام شده است یا نه؟

 در این فرع دو نظریه است:

 نظریه اول:

 یظهر من جماعة منهم شیخ طوسی و منهم مرحوم صدوق و النراقی و الجواهر و منهم سیدنا الاستاذ رحمة الله علیهم به اینکه لبس حریر کفایت از لبس واجب احرام نمی کند.

 نظریه دوم:

 یظهر من جماعة اخری منهم المفید و ابن ادریس و جماعة اخری به اینکه لبس حریر کفایت از لبس واجب در احرام می کند.

 منشا این اختلاف، اختلاف روایات می باشد که تقریبا نه روایت وجود دارد که پنج تای آنها صحیحه می باشد و مفاد آنها این است که لبس حریر در حال احرام برای زنها جایز نیست.

 وسائل الشيعة، ج‌12، ص: 367 باب 33 ح 4 « مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْحَلَبِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَا بَأْسَ أَنْ تُحْرِمَ الْمَرْأَةُ فِي الذَّهَبِ وَ الْخَزِّ وَ لَيْسَ يُكْرَهُ إِلَّا الْحَرِيرُ الْمَحْض‌» صحیحة

 المصدر ح 7«وَ بِإِسْنَادِهِ عَنْ سَمَاعَةَ أَنَّهُ سَأَلَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْمُحْرِمَةِ تَلْبَسُ الْحَرِيرَ فَقَالَ لَا يَصْلُحُ أَنْ تَلْبَسَ حَرِيراً مَحْضاً لَا خَلْطَ فِيه‌...» موثقة

 المصدر ح 8« مُحَمَّدُ بْنُ إِدْرِيسَ فِي آخِرِ السَّرَائِرِ نَقْلًا مِنْ كِتَابِ نَوَادِرِ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ الْبَزَنْطِيِّ عَنْ جَمِيلٍ أَنَّهُ سَأَلَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْمُتَمَتِّعِ كَمْ يُجْزِيهِ قَالَ شَاةٌ وَ عَنِ الْمَرْأَةِ تَلْبَسُ الْحَرِيرَ قَالَ لَا» صحیحة

 المصدر ح 9«مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ أَبِي عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنْ عِيصِ بْنِ الْقَاسِمِ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع الْمَرْأَةُ الْمُحْرِمَةُ تَلْبَسُ مَا شَاءَتْ مِنَ الثِّيَابِ غَيْرَ الْحَرِيرِ وَ الْقُفَّازَيْنِ الْحَدِيثَ‌»صحیحة

 المصدر ح 10«وَ عَنْ حُمَيْدِ بْنِ زِيَادٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ سَمَاعَةَ عَنْ غَيْرِ وَاحِدٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ الْفَضْلِ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ‌ ع عَنِ الْمَرْأَةِ هَلْ يَصْلُحُ لَهَا أَنْ تَلْبَسَ ثَوْباً حَرِيراً وَ هِيَ مُحْرِمَةٌ قَالَ لَا وَ لَهَا أَنْ تَلْبَسَهُ فِي غَيْرِ إِحْرَامِهَا» صحیحة

 المصدر ص: 361 باب 29 ح 1« مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ عَنْ عَبْدِ الْكَرِيمِ بْنِ عَمْرٍو عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْخَمِيصَةِ سَدَاهَا إِبْرِيسَمٌ وَ لَحْمَتُهَا مِنْ غَزْلٍ قَالَ لَا بَأْسَ بِأَنْ يُحْرِمَ فِيهَا إِنَّمَا يُكْرَهُ الْخَالِصُ مِنْه‌» غیر صحیحة

 در بین روایات این باب ح 5 و 6 و 11 و همچنین ح 1 از باب 29 از حیث سند صحیح نمی باشند.

 ح 5 ضعیف است زیرا در طریق مرحوم صدوق به ابی بصیر علی بن ابی حمزه بطائنی واقع شده است.

 کما اینکه در ح 8 و 9 و 10 جمله لایصلح یا لاینبغی یا یکره ذکر نشده است.

 اما در ح 10 کلمه لایصلح آمده است الا اینکه در کلام سائل می باشد ولی لایصلح در ح 7 در کلام امام آمده است الا اینکه به قرینه روایات دیگر باید حمل بر حرمت شود کما اینکه کلمه یکره در بعضی روایات آمده است که قطعا مراد حرمت است زیرا می دانیم که غیر خالص آن کراهت دارد.

 دلیل نظریه دوم:

 1- جملة من الروایات

 منها: منطوق صحیحه حریز

 منها: المصدر ص: 359 باب 27 ح 1«عَنْ حَمَّادٍ عَنْ حَرِيزٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ كُلُّ ثَوْبٍ تُصَلِّي فِيهِ فَلَا بَأْسَ أَنْ تُحْرِمَ فِيه‌»

 با توجه به اینکه نماز در حریر اشکال ندارد نتیجه اش این می شود که احرام در حریر نیز اشکال ندارد.

 منها: صحیحه یعقوب بن شعیب

 المصدر ص: 366 باب 33 ح 1« قَالَ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع الْمَرْأَةُ تَلْبَسُ الْقَمِيصَ تَزُرُّهُ عَلَيْهَا وَ تَلْبَسُ الْحَرِيرَ وَ الْخَزَّ وَ الدِّيبَاجَ فَقَالَ نَعَمْ لَا بَأْسَ بِهِ وَ تَلْبَسُ الْخَلْخَالَيْنِ وَ الْمَسَكَ‌»

 المصدر ح 2«مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ الْعَبَّاسِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ ع قَالَ سَأَلْتُهُ عَنِ الْمُحْرِمَةِ أَيَّ شَيْ‌ءٍ تَلْبَسُ مِنَ الثِّيَابِ قَالَ تَلْبَسُ الثِّيَابَ كُلَّهَا إِلَّا الْمَصْبُوغَةَ بِالزَّعْفَرَانِ...‌»

 این روایت موید است بخاطر سهل بن زیاد و منصور بن عباس که مشترک بین دو نفر می باشد منصور بن عباس بدون پسوند و منصور بن عباس با پسوند که منصور بن عباس ابوالحسن می باشد و هیچ یک توثیق نشده است اگر چه منصور بن عباس مطلق بیش از 50 روایت دارد.

 2- اصل عدم شرطیت یا اصل عدم مانعیت می باشد.

 3- قبل از احرام لبس حریر جایز بود در هنگام احرام شک می کنیم استصحاب جواز می کنیم.

 فقهاء برای رفع تعارض بین روایات سه طریق بیان کرده اند:

 طریق اول:

 بین این دو طائفه از روایات تعارضی نیست زیرا صحیحه حریز باطلاقها و صحیحه یعقوب بن شعیب به عمومها دلالت بر جواز دارد اما روایت 7 و 8 و 9 از طائفه اول اخص از این دو حدیث می باشد در نتیجه مطلق را بر مقید حمل می کنیم.

 طریق دوم:

 بگوییم که روایات مانعه حمل بر کراهت می شود و روایات مجوزه حمل بر جواز شود و شاهد اینکه روایات مانعه باید حمل بر کراهت شود روایاتی است که در آنها کلمه لایصلح و لاینبغی و یکره ذکر شده است.

 و فیه: همانطور که اشاره شد خود بعضی از روایات طائفه اولی قرینه هستند که مراد از لایصلح و لاینبغی و یکره حرمت می باشد.

 طریق سوم:

 روایات مانعه حریر خالص را می گوید و روایات مجوزه حریر ممزوج را می گویند.

 و فیه: این جمع تبرعی می باشد و ارتکاب خلاف ظاهر، نیاز به قرینه دارد.

 از ما ذکرنا روشن شد که ما افاد سیدنا الاستاذ رحمة الله علیه تمام است زیرا جمع دوم و سوم صحیح نیست.

 ظاهرا و الله العالم لبس حریر در حال احرام برای زنان جایز نیست.