موضوع: طرق اثبات محاذات

 تحرير الوسيلة، ج‌1، ص: 411«مسألة 6 تثبت المحاذاة بما يثبت به الميقات على ما مرّ، بل بقول أهل الخبرة و تعيينهم بالقواعد العلمية مع حصول الظن منه»

 در این مساله، پنج مطلب بیان شده است:

 مطلب اول:

 طرق اثبات محاذات

 1- علم به محاذات

 دلیل:

 علم عین کشف است و یا کشف از لوازم ذاتی علم است.

 2- بیّنه

 دلیل:

  اطلاق ادله حجیت بیّنه، کما اینکه بقیه موضوعات با بیّنه ثابت می شود و کون هذا المکان محاذات نیز یکی از موضوعات می باشد که بوسیله بیّنه ثابت می شود.

 دلیل:

  شیاع علم عادی می باشد.

 دلیل:

  صحیحه معاویة بن عمار

 وسائل الشيعة، ج‌11، ص: 315 باب 5 ح 1«مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ‌ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ يُجْزِيكَ إِذَا لَمْ تَعْرِفِ الْعَقِيقَ- أَنْ تَسْأَلَ النَّاسَ وَ الْأَعْرَابَ عَنْ ذَلِك‌»

 5- قواعد علمی ، با علم هیئت یا علم زمین شناسی محاذات ثابت شود.

 دلیل:

 من جانب این افراد اهل خبره می باشند و من جانب آخر قول اهل خبره به بناء عقلاء و عدم منع شارع حجت می باشد.

 بقی فی المقام نکات

 اما اینکه این دو طریق دلیلا فرق می کنند بخاطر این است که دلیل طریق اول صحیحه محمد بن مسلم می باشد و دلیل طریق پنجم حجیت قول اهل خبره می باشد لذا سیدنا الاستاذ طریق پنجم را با کلمه بل آورده است.