درس خارج فقه آیت الله مظاهری

موضوع: چیزهایی که خمس به آنها تعلق می گیرد؛ غنائم جنگی

می‌گوییم این خواه از امام باشد یا از امام نباشد، وقتی امام یعنی حکومت اسلامی یا رئیس این جنگ، مصلحت دیدند که مقداری از این غنیمت بین همه تقسیم نکنند، ‌مثل اینکه پیغمبر اکرم در جنگ حُنین، همۀ غنائم را به تازه مسلمانها دادند. اما این جملۀ مرحوم سید بسیار جملۀ عالیست که: «و بعد اخراج ما جعله الإمام من الغنیمة على فعل مصلحة من المصالح» و اما «بعد استثناء صفایا الغنیمة» ذکر خاص بعد عام است و اما از جاهائی است که اگر نگوییم خیلی بهتر است. همه چیزش از پیغمبر اکرم و ائمۀ طاهرین و ولایت فقیه است و این قسمت کردن حقشان نیست بلکه منتی است که غنیمت را به این جنگجوها بدهند و طرز قسمتش هم به دست پیغمبر اکرم یا ائمۀ طاهرین یا ولایت فقیه باشد. اگر اینطور بود خیلی بهتر بود و حرفی هم در آن نمی‌آمد.

باید گفتند باشند (فهو مثل الزمان الحضور)، ‌زیرا مرحوم سید از کسانی است که ولایت فقیه را قبول دارد، پس ولایت فقیه به جای امام «سلام‌الله‌علیه» نشسته است، «و أما الحوادث الواقعة فارجعوا الی رُوات أحادیثنا فإنهم حجتّی علیکم و أنا حجة الله». اما می‌فرمایند: «فالأحوط إخراج خمسها من حیث الغنیمة». احتیاط اینست که ببینیم ولایت فقیه چه می‌گوید. اگر می‌گوید صلاح در اینست که همه را برگردانید، بنابراین برمی‌گردانند به دشمن و اگر بگوید صلاح در اینست که بین جنگجوها قسمت کنند، آنگاه قسمت می‌کنند و اگر ولایت فقیه بگوید همۀ آنها را باید بر مصلحت تامۀ ملزمه خرج کنید، باید خرج آن کرد. لذا نمی‌دانم این جملۀ «فالأحوط إخراج خمسها من حیث الغنیمة خصوصاً اذا کان للدعاء الی الاسلام» چیست! باز می‌گوییم برای اسلام جنگیده اما خودش که نمی‌توانسته برای اسلام بجنگد و رئیس می‌خواهد. در زمان پیغمبر اکرم هر هشتاد و چهار جنگ به اذن پیغمبر اکرم بود. جنگ است و باید مواظب باشیم اختلال نظام لازم نیاید و درکارهای مهم رئیس اسلام اذن دهد. رئیس اسلام در زمان پیغمبر، پیغمبر و در زمان امام «سلام‌الله‌علیه»، امام و در زمان غیبت ولایت فقیه است.