موضوع: آیه ی 39 سوره ی احزاب

 خداوند متعال در آیات 39 سوره ی احزاب می فرماید: الَّذينَ يُبَلِّغُونَ رِسالاتِ اللَّهِ وَ يَخْشَوْنَهُ وَ لا يَخْشَوْنَ أَحَداً إِلاَّ اللَّهَ وَ كَفى‌ بِاللَّهِ حَسيباً [1]

 این آیه در واقع یک نوع دلداری برای رسول خدا (ص) خداست. خداوند به ایشان می فرماید که انبیاء پیشین هم مشکلات مشابهی داشتند و از طرف بدخواهان مورد اهانت قرار می گرفتند و تهدید به مرگ می شدند ولی با این حال شجاع بودند و ایستادگی می کردند.

 خداوند در این آیه می فرماید: انبیاء پیشین کسانی بودند که رسالات الهی را ابلاغ می کردند و از خدا می ترسیدند مبادا کوتاهی کنند و از احدی جز خدا نمی ترسیدند. اجر و مزدشان را هم فقط از خدا می خواستند.

 مراد از کلمه ی (رِسالاتِ اللَّهِ) مجموعه ی تعلیمات دینی است که عبارت است از عقائد، فروع دین، اخلاق، انذارها و تبشیرها.

 در مورد انبیاء برای ترس دو سرچشمه ی اصلی وجود داشت.

 یکی از این موارد وجود افراد نادان بود. افراد نادان هم متعصب هستند و هم لجوج. و عادت داشتند که اگر عادتی و سنتی از گذشته ها باشد به آن تمسک کنند و در حفظ آن لجاجت به خرج می دادند و هیچ یک از دلائل منطقی بر ضد آن را نمی پذیرفتند.

 مشکل دیگر گردن کلفتان و قدرتمندانی بودند که از طریق ظلم به مردم به جایی رسیده بودند و در اجتماع دارای نفوذ و قدرت بودند. انبیاء هم با ظلم و ستم مخالف بودند و اگر قرار بود عدالت اجرا شود این گروه ظالم و دیکتاتور دیگر به منافع خود نمی رسیدند در نتیجه در مقابل انبیاء می ایستادند.

 با این حال مهمترین صفت انبیاء در مقام تبلیغ این بود که از غیر خدا نمی ترسیدند. شجاع انبیاء بی نظیر بود.

 به عنوان نمونه می بینیم که ابراهیم خلیل تک و تنها قیام کرد. در محیطی که همه بت پرست و متعصب و لجوج بودند، نمرود هم با آن قدرت مخالفت هر گونه عدالت بود. در این حال ابراهیم قیام کرد. عموی ابراهیم آزر بت ساز بود و نان و آب او در ساخت بت بود. صبح بت ها را به ابراهیم می داد با بفروشد. او نیز با طنابی بت ها را روی زمین می کشید و می گفت: کیست که این بت ها که سخن نمی گویند و نمی شنوند را بخرد. بدیهی بود که کسی آنها را نمی خرید و در نتیجه او بت ها را بر می گرداند.

 آزر تعجب می کرد که چرا این بت ها به فروش نمی روند. بعد با خبر شد و به ابراهیم عرضه داشت: لَئِنْ لَمْ تَنْتَهِ لَأَرْجُمَنَّكَ وَ اهْجُرْني‌ مَلِيًّا [2] یعنی اگر مخالفت با بت پرستی را ادامه دهی سنگسارت می کنم زیرا هرچند پسر برادر من هستی ولی با اعتقاد من نباید بازی کنی.

 در نتیجه ابراهیم بدون اینکه فرار کند تک و تنها بت ها را می شکند. در نتیجه تصمیم می گیرند که او را زنده زنده بسوزانند ولی باز هم نمی هراسد.

 حال مقایسه کنید که بعضی از ما هستند که وقتی وارد جمعی می شوند که دیگران با آنها همرنگ نیستند و وقتی او را خداست دیگران احکام خدا را رعایت نمی کنند، خجالت می کشند. مثلا وقتی کسی وارد جمعی می شود که با حجاب است ولی اهل مجلس بدحجاب هستند خجالت می کشد. ما باید بدانیم که انبیاء هرچند تک و تنها بودند با این حال با شجاعت در مقابل کسانی که غیر خدا بودند ایستادند.

 در اینجا به سراغ این مطلب می رویم که برای تبلیغ مؤثر چه شرایطی لازم است. در آیه ی فوق تلویحا و تصریحا سه شرط بیان شده است.

 شرط اول عبارت است از: (یخشونه) یعنی از خدا می ترسند و در اجرای مسئولیت کوتاهی نمی کنند.

 شرط دوم عبارت است از: (وَ لا يَخْشَوْنَ أَحَداً إِلاَّ اللَّهَ) یعنی از مردم ترس و واهمه ای نداشته باشند.

 شرط سوم عبارت است از: (وَ كَفى‌ بِاللَّهِ حَسيباً) یعنی بدانند که حساب و کتاب آنها با خداوند است و بجز او از کسی انتظار ندارند.

 

 دو شرط دیگر هم در احادیث ذکر شده است:

 یکی توکّل بر خداست یعنی تکیه گاهشان خداوند باشد.

 دیگر اینکه بین عمل و سخن ایشان هماهنگی باشد. آنچه را می گویند و نهی می کنند اول خودشان عمل کنند.

 امیر مؤمنان علی علیه السلام می فرماید: إِنِّي وَ اللَّهِ مَا أَحُثُّكُمْ عَلَى طَاعَةٍ إِلَّا وَ أَسْبِقُكُمْ إِلَيْهَا وَ لَا أَنْهَاكُمْ عَنْ مَعْصِيَةٍ إِلَّا وَ أَتَنَاهَى قَبْلَكُمْ عَنْهَا [3] یعنی اى مردم، به خدا سوگند! من شما را به هيچ طاعتى ترغيب نمى‌كنم، مگر اين كه خودم پيش از شما به آن عمل مى‌نمايم و شما را از هيچ معصيتى باز نمى‌دارم، مگر اين كه خودم پيش از شما از آن دورى مى‌جويم.

 البته در رأس همه ی این امور شجاعت و عدم ترس از هیچ کس بجز خداوند وجود دارد.

 

 در مقابل، ما هم در تبلیغ دین وظیفه ای داریم.

 اول اینکه باید جاهل را ارشاد کنیم. به این معنا که اگر کسی به احکام اسلامی آشنا نبود او را ارشاد کنیم. اگر کسی نماز را اشتباه می خواند، غیبت می کند به شایعات دامن می زند او را آگاه کنیم.

 دوم اینکه کسی که می داند و خود را به نادانی می زند و مرتکب خلاف می شود او را تنبیه کنیم.

 بنا بر این ارشاد جاهل و تنبیه غافل از وظائف همگانی است. دبیران نسبت به محصلین اساتید دانشگاه نسبت به شاگردان، رسانه ها اعم از صدا و سیما و روزنامه ها نسبت به خوانندگان، مسئولین نسبت به زیردستان.

 گاه یک فرزند خوب پدر و مادر خود که آگاه نیستند را هدایت می کند و گاه یک نفر در کلاس درس دیگران را ارشاد و راهنمایی می کند.

 اگر به مسائل دینی اهمیت داده شود این کار امنیت جامعه را تأمین می کند. اگر مردم مذهبی باشند خانواده ها در امنیت به سر می برند.

 زمان مرحوم آیت الله سید ابو الحسن اصفهانی، ایرانی ها تصمیم به سفر مکه داشتند و در آن حال امکاناتی مانند پرواز هوایی وجود نداشت و این کار از طریق ماشین و از راه کویت انجام می شد. جاده ها هم استاندارد نبود و گاه ماشین ها درون گودال های شن می افتادند که به سختی می شد آنها را خارج کرد.

 کسی نقل می کرد که با جمعی از ایرانی ها مشغول حرکت بود و در وسط بیابان گرفتار یکی از این گودال ها شد و با سختی بیرون آمد. راننده گفت اگر می خواهید سالم به مقصد برسید باید بدانید که اثاث و وسایل شما ماشین را سنگین کرده است اگر آنها را دور بریزید من تضمین می کنم که شما را سالم به مقصد برسانم.

 آنها دیدند که جانشان در خطر است از این رو وسائل قیمتی و پول را گرفتند و بقیه را رها کردند و به مقصد رسیدند. پشت سر آنها ماشین دیگری بود و دید اثاث مردم در آنها ریخته است. در یکی از چمدان ها را باز می کند و می بیند که چهار هزار تومان پول نقد است (که شاید چهل میلیون در زمان ما می شد.) آن مبلغ را می گیرد و دنبال صاحب آن می گردد. اسکناس ایرانی بود و در مکه به سراغ کاروان های ایرانی رفت ولی نتوانست صاحب آن را پیدا کند.

 بعد به او گفتند که ایرانی ها بعد از زیارت خانه ی خدا در ایام عاشورا به کربلا می روند. او به کربلا رفت و به امام حسین علیه السلام متوسل شد که بتواند این دین را ادا کند و به صاحبش برگرداند. به او گفتند که هنگام نماز جماعت اعلام کند. چنین کردند و گفتند که یکی از ایرانی ها در جاده ی مکه مبلغی را از دست داده است. عربی بود و زبان فارسی را نمی دانست برایش کلام او را ترجمه کردند و او گفت که صاحب آن را می شناسم و آن فرد مبلغ را به صاحبش داد.

 اگر همه ی افراد در جامعه این گونه باشند یقینا امنیت در جامعه حاکم می شود. احکام اسلام فقط برای روز قیامت نیست ما حتی در زندگی دنیا هم به این احکام احتیاج داریم. وقتی می بینیم که دنیا پر از جنگ و آتش شده است برای این است که احکام الهی مورد عمل قرار نمی گیرد.

 

 مسائلی پیرامون زکات فطره:

 می دانیم که یکی از واجبات در روز عید فطر پرداختن زکات فطره است. در روایت آمده است که این کار دو اثر مهم دارد:

 یکی این است که روزه های ماه رمضان با این کار قبول می شود.

 اثر دیگر این است که انسان را در مقابل خطرات تا سال بعد بیمه می کند. کسانی باید این زکات را پرداخت کنند که زندگی سالشان تأمین است و به اندازه ی هزینه درآمد دارند. اما کسی که درآمدش از هزینه اش کمتر است فقیر شرعی است و می تواند از زکات استفاده کند. مقدار زکات فطره هم حدود سه کیلو گندم یا برنج است.