بحث در این است در سالروز میلاد با سعادت پیامبر اکرم و امام صادق علیه السلام و به همین مناسبت حدیث 5 باب 141 از ابواب آداب العشرة را نقل می کنیم. این حدیث هم از امام صادق علیه السلام و هم از پیغمبر نقل شده است.

عَنْ صَفْوَانَ عَنْ أَبِي مَخْلَدٍ السَّرَّاجِ عَنْ عِيسَى بْنِ حَسَّانَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ كُلُّ كَذِبٍ مَسْئُولٌ عَنْهُ صَاحِبُهُ يَوْماً إِلَّا كَذِباً فِي ثَلَاثَةٍ رَجُلٍ كَائِدٍ فِي حَرْبِهِ (در جنگ در حال نقشه کشی است که به جهت حفظ پیروزی و عدم موفقیت دشمن دروغی می گوید) فهُوَ مَوْضُوعٌ عَنْهُ أَوْ رَجُلٍ أَصْلَحَ بَيْنَ اثْنَيْنِ يَلْقَى هَذَا بِغَيْرِ مَا يَلْقَى بِهِ هَذَا (برای رفاقت بر قرار کردن بین دو نفر چیزهای خوبی به هر یک از دو نفر می گوید که واقعیت ندارد) يُرِيدُ بِذَلِكَ الْإِصْلَاحَ مَا بَيْنَهُمَا أَوْ رَجُلٍ وَعَدَ أَهْلَهُ شَيْئاً وَ هُوَ لَا يُرِيدُ أَنْ يُتِمَّ لَهُمْ (فردی خانواده ی پرتوقعی دارد و اگر به خواسته های آنها اعتنا نکند موجب ناراحتی و کدورت می شود از این رو فرد جواب مثبت می دهد و بعد عقب می اندازد تا فراموش شود.)

به مناسبت هفته ی وحدت می گوییم که مشکل امروز مسلمانان پراکندگی می باشد. در بسیار از کشورهای اسلامی از جمله افغانستان، عراق، یمن، پاکستان و دیگر کشورهای اسلامی امروزه جنگ و برادر کشی وجود دارد و این کشورها، گرفتار اختلافات داخلی هستند. تا مسلمانان جهان به وحدت نرسند مشکل امت اسلام حل نخواهد شد و دشمنان بر ما مسلط خواهند بود.

امروز اقلیت صهیونیست در قلب کشورهای اسلامی لانه کرده و از اختلافات امت اسلام سوء استفاده می کند و اگر امت اسلام متحد باشند جایی برای آنان در بین کشورهای اسلامی وجود نخواهد داشت باید ریشه اختلافات شناسایی و خشکانده شود. و اين مهم تنها با شعار وحدت، یکدلی و یکپارچگی حاصل نخواهد شد.

در بررسی ریشه های اختلاف می توان به عواملی اشاره کرد:

از جمله آن عوامل گروهی تندرو به نام وهابیان که تشنه خون هستند در کشورهای مختلف از جمله مناطق شرقی ایران شیعیان و اهل تسنن را به قتل می رسانند، این ها افراد نادانی هستند که از حقایق اسلامی به دور می باشند و غیر خود را کافر می پندارند.

اینها عامل ایجاد اختلاف در امت اسلام هستند؛ اما خوشبختانه در میان وهابیان کسانی پیدا شده اند که عمل تندروها را تقبیح مي كنند و خون اهل قبله را محفوظ می‌دانند. همچنین علمای اهل سنت سیستان و بلوچستان در زمان دستگیری ریگی اقدامات جنایتکارانه این شرور را محکوم کردند این گروه های معتدل باید جلوی تندروها را بگیرند . تا تندروها فعال هستند وحدتی در میان امت اسلام محقق نخواهد شد. متاسفانه در میان شیعیان نیز برخی افراد پیدا می شوند و با کارهای غیرمنطقی که انجام می دهند سبب شعله ورشدن آتش اختلافات می شوند. دشمنان اسلام از اقدامات غیر منطقی سوء استفاده می کنند و ما باید مراقب باشیم. عقلای هر دو طرف،‌علمای مصر، شیخ الازهر می توانند نقش مهمی را در جلوگیری از تندروی های آن طرف داشته باشند، مراجع تقلید ما نیز می‌توانند از این موضوعات جلوگیری کنند. سال ها قبل مرجع تقلید فقید مرحوم حضرت آیت‌الله بروجردی پایه دارالتقریب را بنا کردند که به عقیده ما این دارالتقریب باید دوباره احیا شود. علمای الازهر و مصر باید دست به دست هم دهند تا سنت مرحوم حضرت آیت الله بروجردی احیا شود و اجازه ندهند سیاست های غربی آن ها را تحت تاثیر قرار دهد و اختلافات در بین امت اسلامی حاکم شود.

عامل دیگری که در اختلافات موثر است از دور قضاوت کردن می باشد و اگر کنار هم بنشینیم و منطقی بحث کنیم مشاهده خواهیم کرد که ما مشترکات بسیاری داریم نه ما اصرار داریم آن‌ها دست از عقایدشان بردارند و نه آن‌ها چنین انتظاری دارند، باید روی مشترکات که در دین اسلام که کم هم نیست تکیه کرد .مثلا در زیارت خانل خدا می بینیم که همه ی مذاهب با هم حج به جا می آورند و این مذاهب در بسیاری از اعمال با هم مشترکند.

عامل دیگر سم پاشی های رسانه های خارجی است متاسفانه برخی از این دولت ها آلت دست استکبار، آمریکا و اسرائیل شده اند و مدام در پی اختلاف افکنی و آتش افروزی هستند.

ما در هفته وحدت سخن از وحدت شیعه و اهل سنت به زبان می آوریم اما متاسفانه در داخل، مي بينيم که این امر مهم آنگونه که باید و شاید اجرا نمی شود. اینکه سخن از وحدت وفاداران به نظام است نه مخالفان به نظام؛ در عین حال این مساله در داخل کشور کم تر مطرح می‌شود و امیدواریم همه ما به سوی وحدت که عامل عزت و اقتدار مسلمانان است حرکت کنیم .

بحث فقهی:

بحث در این بود که اگر کسی عمره ی تمتع را به جا آورد نباید از مکه بیرون رود مگر اینکه محرم باشد حال اگر از مکه بدون احرام بیرون رود و برگردد و محرم به احرام حج شود و به عرفات رود آیا حج وی صحیح است یا نه؟

کمتر متعرض شده اند . دیروز عرض کردیم دلیلی نداریم که حج فاسد باشد زیرا حج تمتع مرکب است از عمره تمتع و خود حج . فرد مزبور تمام واجبات عمره را انجام داد واز احرام در آمده است و سپس به بیرون از مکه رفته است . و نیز از طرفی هنوز حج تمتع شروع نشده است و او هم تمام واجبات حج را به موقع انجام خواهد داد.

سسلمنا شک کردیم که ایا عدم خروج از مکه الا محرما شرط صحت حج اینده است یا شرط صحت عمره گذشته ؟ اگر چنین شکی صورت پذیرد برائت جاری می کنیم .در اصول خواندیم هنگام شک در جزئیت و شرطیت برائت جاری می شود . بناء علی ذلک تردیدی نداریم که حجش صحیح است.

تلخص مما جمیع ذکرنا امور:

1. حرمت خروج از مکه ثابت نشد و ما دلیلی بر این پیدا نکردیم و این از باب جمع بین روایات است به این گونه که ظاهر را بر اظهر حمل کنیم.

2. ظاهر تعبیر برخی روایات این بود که حکم ارشادی است و حتی کراهت هم نیست ارشاد به اینکه بیرون نروید چرا که ممکن است از حج بمانید و عملتان ناقص شود این همانند اوامر طبیب است که همه احکام ارشادی است و نه مولوی

3. ظاهر برخی روایات این بود که اگر علم داشته باشد که می تواند بر گردد در این صورت حرمت و کراهت علی القول بهما برداشته می شود .

4. ظاهر تعدادی از روایات این بود که احرام برای رفت و آمد مستحب است (علی القول به) واجب نیست . زیرا برخی روایات امر می کرد محرما برود و برگردد زیرا بعضی از روایات به احرام می کرد و بعضی امر نمی کرد جمع بین این دو همان استحباب می شود و حتی می توان گفت که امر به احرام هم ارشادی است زیرا وقتی محرم می شود و بیرون می رود همین محرم بودن او را به سمت مکه برای اتمام عمل برمی انگیزاند.

5. اگر بقاء بر احرام - بنا بر قول به وجوب – حرجی باشد مثل خدمه کاروانها در این صورت به اقتضای قاعده لا حرج برداشته می شود .

6. این حکم برای زمانهای بود که راهها نزدیک بود . آیا آن ادله مکانهای دور را هم شامل می شود به این معنا که کسی بین عمل تمتع و حج مثلا به ایران برگردد و بعد از مدت برای اعمال حج برگردد؟ خیلی بعید است و ادله انصراف دارد .

7. کسانی که قائل به حرمت خروج شدند مطلقا باید در ضروریات که شخص ناگزیز باید از مکه خارج شود قائل به استثناء شوند . زیرا در حدیثی از امام صادق علیه السلام می خوانیم (ما من شیء حرم الله الا قد احل لمن اضطر الیه)

8. باهمه این بحث ها احتیاط کنند و خارج نشوند . اگر خارج شدند به مکان قریب رود و محرما برود . طولانی نباشد . مطابق فتوای مشهور علما عمل کند . و ما نباید مردم را به این کارها تشویق کنیم.