ان قلت: پخش زنده گرچه به صورت مستقیم است اما با مقداری تاخیر پخش می شود بنابراین نگاه به زن اجنبیه در آینه و آب صاف با نگاه به آن در به صورت پخش مستقیم از تلوزیون فرق می کند.

قلت: پخش برنامه های زنده متفاوت است برخی با یک دقیقه تاخیر و کمتر از یک دقیقه پخش می شود و برخی برنامه ها این مقدار تاخیر را ندارد. در هر دو صورت نزد عرف پخش برنامه ها به صورت مستقیم است و تفاوتی بین نگاه در آینه و آب صاف نیست.

مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ الْآذَرْبِيجَانِيِّ وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ كَيْسَانَ جَمِيعاً عَنْ مُوسَى بْنِ مُحَمَّدٍ أَخِي أَبِي الْحَسَنِ الثَّالِثِ ع أَنَّ يَحْيَى بْنَ أَكْثَمَ سَأَلَهُ فِي الْمَسَائِلِ الَّتِي سَأَلَهُ عَنْهَا أَخْبِرْنِي عَنِ الْخُنْثَى وَ قَوْلِ عَلِيٍّ ع تُوَرَّثُ الْخُنْثَى مِنَ الْمَبَالِ مَنْ يَنْظُرُ إِلَيْهِ إِذَا بَالَ وَ شَهَادَةُ الْجَارِّ إِلَى نَفْسِهِ لَا تُقْبَلُ مَعَ أَنَّهُ عَسَى أَنْ يَكُونَ امْرَأَةً وَ قَدْ نَظَرَ إِلَيْهَا الرِّجَالُ أَوْ يَكُونَ رَجُلًا وَ قَدْ نَظَرَ إِلَيْهِ النِّسَاءُ وَ هَذَا مِمَّا لَا يَحِلُّ فَأَجَابَ أَبُو الْحَسَنِ الثَّالِثُ ع أَمَّا قَوْلُ عَلِيٍّ ع فِي الْخُنْثَى أَنَّهُ يُوَرَّثُ مِنَ الْمَبَالِ فَهُوَ كَمَا قَالَ وَ يَنْظُرُ قَوْمٌ عُدُولٌ يَأْخُذُ كُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمْ مِرْآةً وَ تَقُومُ الْخُنْثَى خَلْفَهُمْ عُرْيَانَةً فَيَنْظُرُونَ فِي الْمَرَايَا فَيَرَوْنَ شَبَحاً فَيَحْكُمُونَ عَلَيْهِ.[1]

اصل روایت در کافی ج7 ص 158 است. علی بن محمد سه نفر به این نام هستند مرحوم کلینی در کافی از آن روایت نقل می کند. نفر اول، علی بن محمد بن سلیمان است مرحوم کلینی از این شخص در کتاب کافی روایت نقل نکرده است. نفر دوم، علی بن محمد، ابی القاسم ماجیلویه است؛ روایات زیادی را مرحوم کلینی از ایشان نقل کرده است. او نوه دختری احمد بن محمد بن خالد برقی است. ثقة جلیلٌ تاذّب علیه. نفر سوم علی بن محمد کلینی العلان، دایی مرحوم کلینی است. بنابراین علی بن محمد از جهت وثاقت هیچ مشکلی ندارد. محمد بن سعید آذربایجانی مهمل است. اسمی از او در کتاب جامع الرواة نیست. ویژگی جامع الرواة اگر شخصی اسمی از او در کتب رجال از است آن را ذکر می کند. فرق مجهول با مهمل در این است که اسم روای مجهول در کتب رجال ذکر شده است اما مدح یا ذم درباره او گفته نشده است.

سند دیگر از محمد بن یحیی عطار است؛ او از عبد الله بن جعفر نقل می کند. برخی گفته اند او فرزند امام صادق علیه السلام که ادعای امامت کرد و فطحیه منسوب به او هستند. امام صادق ع درباره او فرمودند: انه مرجئٌ صغیر. از جهت اعتقادی منحرف بود. لکن این شبهه مطرح که کلینی در قرن چهارم و عبدالله در قرن دوم است نمی تواند از او روایت نقل کند بین این آنها حد اقل صد سال فاصله است. بنابراین عبدالله بن جعفر معلوم نیست کیست. اگر عبد الله بن جعفر، جناب حمیری باشد او ثقه است. حسن بن علی بن کَیسان مجهول است؛ ای لم یرد فیه مدح و لا قدح. جمیعاً یعنی محمد بن اسماعیل آذربایجانی و حسن بن علی بن کیسان از موسی بن محمد برادر ابی الحسن الثالث است روایت نقل می کنند. درباره موسی بن محمد مبرقع در کتاب کافی و الارشاد در باب تاسع و العشرون روایتی در قدح او وارده شده است. متوکل گفت امام هادی علیه السلام، ابن الرضا خسته ام کرده است. می گوید هرچه تلاش کرده که امام هادی علیه السلام هم بزم او در مجلس شراب باشد نتوانست امام عادی را هم بزم خود بکند.

عده ای به متوکل گفتند که برادر او موسی آنچه را می خواهی تامین می کند،« قَصّاف عَزّاف يأَكلُ ويَشْرَبُ ويَعْشَقُ ويَتَخالَعُ» او را دعوت کند. به مردم بگو که ابن الرضا را در مجلس شراب حاضر کردی. مردم فرقی بین او و برادرش نمی دانند. متوکل موافقت کرد که او را احضار کنند و بنی هاشم و مسئولین دربار به استقبال او برودند. گفت به او منزل و زنان را نزد او می فرستیم. با تشریفات از موسی بن محمد سر پل استقبال کردند. امام هادی علیه در محل استقبال موسی بن محمد را دیدند. « فلمّا وافى موسى تَلَقّاه أَبو الحسن 7 في قَنْطرة وصيفٍ ـ وهوموضعٌ يُتَلَقّى فيه القادمون ـ فسَلَّمَ عليه ووَفّاه حَقَّه ثم قال له : «إِنَّ هذا الرجل قد أحْضَرَك ليَهْتِكَك ويَضَعَ منك ، فلا تُقِرّ له أَنّك شَربْتَ نبيذاً قطّ ، واتَقِ اللهَ يا أَخي أَنْ تَرْتَكِبَ محظوراً» فقالَ له موسى : إِنّما دعاني لهذا فما حيلتي؟ قالَ : «فلا تَضَعْ من قَدْرِك ، ولاتَعْصِ رَبَك ، ولا تَفْعَلْ ما يَشِينك ، فما غَرَضه إِلا هَتْكُك ». فأبى عليه موسى ، فكرّرَعليه أَبو الحسن علیه السلام القولَ والوَعْظَ ، وهو مُقيمٌ على خلافه.» وقتی امام هادی علیه السلام چنین مخالفت های را از موسی دید به او فرمود که در چنین مجلسی با متوکل جمع نخواهی شد « فلمّا رَأَى أَنه لا يُجيبُ قالَ له : أَما إِنّ المجلسَ الذي تُريدُ الاجتماعَ معه عليه لا تَجْتَمعُ عليه أَنت وهوأَبداً. قالَ : فاَقامَ موسى ثلاثَ سنين يُبَكِّر كلّ يوم إِلى باب المتوكّلِ ، فيُقالُ له : قد تَشاغلَ اليوم ، فيَرُوحُ ، فيقالُ له : قد سَكِرَ ، فيُبَكِّرُ فيقالُ له : قد شَرِبَ دواءً. فما زالَ على هذا ثلاث سنين حتى قُتِلَ المتوكّل ، ولم يَجْتَمِعْ معه على شراب» این روایت را مرحوم کلینی در کتاب الحجة نیز نقل کرده است. تعبیر« فكرّرَعليه أَبو الحسن علیه السلام القولَ و الوَعْظَ ، و هو مُقيمٌ على خلافه» گویای این است موسی بن محمد شخصیت سالم و متعادل نبوده است. بنابراین روایت از جهت سند مورد قبول نیست.

امام علیه السلام او را با اصرار نصحیت می کرد و او انکار می کرد و توجه به نصحیت امام ع نکرد. این روایت را کلینی در کتاب الحجه نقل کرده است . این روایت گویای این است شخصیت سالمی نیست. پس روایت هرچه گفته باشد مورد قبول نیست.

یحیی بن اکثم قاضی در باری در سامراء بوده. معمولا سئولات خود را برای دریافت پاسخ از امام علیه السلام نمی پرسید بلکه برای گیر انداختن امام علیه السلام بود. از کلام امام علی علیه السلام که فرموده اند در تعیین جنسیت خنثی بول اگر از عورت خارج بشود مرد است و اگر از فرج خارج شود زن است. سئوال می کند چه کسی به خنثی نگاه کند چه زن باشد اگر مرد بخواند به او نگاه کند و چه بسا مرد باشد اگر زن بخواند به او نگاه کند؛ در حالی که شهادت شخص صاحب منفعت برای خودش، مورد قبول نیست. بنابراین نگاه به خنثی جایز نیست چگونه امام علی علیه السلام فرموده اند به مبال خنثی نگاه می کند. امام هادی علیه السلام در جواب او فرمودند: کلام امام علی در مورد خنثی صحیح است. دو نفر عادل با آینه به عورت خنثی نگاه می کنند. پس در این روایت نگاه به عورت با آینه جایز دانسته شده است

اولا- سند روایت ضعیف است. محمد بن سعید آذربایجانی مهمل و حسن بن علی بن کیسان مجهول و موسی بن محمد وضعش روشن شد.

ثانیاً- برای تعیین جنسیت خنثی چاره غیر از نگاه به عورت او نیست به عبارت دیگر نگاه به عورت ختثی بخاطر اضطرار است. چون در تقسیم ارث باید جنسیت او معلوم شود.

ثالثاً- برخی مواردی که در قضاوتهای امام علی علیه السلام نقل شده است، اختصاص به ایشان دارد. پس با این روایت جواز نگاه به عورت با آینه ثابت نمی شود. در نتیجه جواز نگاه به بدن زن اجنبیه و موی او و عورت مرد در تلوزیون به صورت مستقیم جایز نیست.

نظر به بدن و موی زن اجنبیه و عورت مرد به صورت غیر مستقیم دو صورت دارد.

روایات دال بر حرمت نظر به شهوة

مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ‌ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ النَّظْرَةُ سَهْمٌ مِنْ سِهَامِ إِبْلِيسَ مَسْمُومٌ وَ كَمْ مِنْ نَظْرَةٍ أَوْرَثَتْ حَسْرَةً طَوِيلَةً.[2]

احمد بن محمد بن عیسی است. ابن فضال، حسن بن علی بن فضال است کان فطحیاً در آخر عمر خود از فطحی گری برگشت. علی بن عقبة بن خالد اسدی است. کوفیٌ ثقة ثقة روی عن ابی عبد الله علیه السلام. پدر علی بن عقبه مانند پسر توثیق ندارد.

به مناسبت حکم و موضوع نگاه آلوده و مسموم، نگاه به شهوت و ریبه است.