< فهرست دروس

درس خارج فقه استاد سید احمد خاتمی

98/10/04

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع :مسائل مستحدثه/ تغییر جنسیت

خلاصه جلسه گذشته

کم کم به پایان بحث اول تغییر جنسیت می رسیم. امام راحل قائل به جواز تغییر جنسیت بود، محقق خویی تغییر جنسیت را جایز نمی دانست. ادله مجوزین را گفیتم. اولین دلیل محقق خویی بر عدم جواز مصداق تغییر خلقت خداوند است و تغییر خلقت خدا حرام و کار شیطان است.« فلیغیرن خلق الله». دلیل دوم: تشبه است. با اینکه همه روایات باب تشبه الرجال بالنساء است ضعیف هستند، ولی از مجموعه روایات این اطمینان حاصل می شود معصوم علیه السلام این مضمون را فرموده است. چون در منابع شیعی و اهل سنت رسیده است.

استاد: گفتیم تشبه زن به مرد یا برعکس گاه طبیعی است. مثلا در صدا است هیچ کس این نوع تشبه را حرام نداسته است.

نوع دوم با قصد تشبه نیست. مثلا مرد دم پایی همسر خود را در خانه می پوشد یا زن عبای شوهر خود را برای گرم شدن روی کول خود می اندازد این نیز حرام نیست.

نوع سوم: واقعا مرد رفتار زنانه داشته باشد یا زن کاملا قیافه مردانه برای خودش درست کند.

نوع چهارم: پیشرفت پزشکی به حدی برسد و فرمولی پیداکنند که زن کاملا تغییر هویت بدهد و مرد. نه تنها جسم بلکه جانش مردانه بشود و همچنین درباره مرد که زن تمام عیار بشود. جسم او مانند جسم زن بشود، سینه های او بیشتر از سینه یک زن بزرگ بشود و عشوه گری های زنانه پیدا کند. این نوع از تغییر جنسیت حرام است یا حرام نیست؟ در این فرض تغییر موضوع شده است و تغییر حرام نیست مانند شخصی که در ماه رمضان خود را از حاضر تبدیل به مسافر می کند این نیز تغییر موضوع است و جایز است.

ان قلت: تغییر جنسیت قیاس به مسافر و حاضر شده است. قیاس باطل است.

قلت: قیاس منطقی باطل نیست. برخلاف قیاس فقهی که تمثیل منطقی و باطل است. به عبارت انتخاب موضوع به دست مکلف است چنانکه می تواند حاضر یا مسافر باشد ما نحن فیه از این قبیل است. حال در تغییر جنسیت مثلا شخصی از مردانگی خود خسته شده می خواهد خود با تبدیل به زن کند و کذالک در زن؛ بنابراین این نوع تشبه نیست بلکه تبدیل موضوع است. و تنها اشکال و شبه تغییر خلقت است مه پاسخ داده شد.

دلیل سوم: این دلیل در فقه رایج است و اختصاصی به اینجا ندارد. مذاق فقاهت می گوید تغییر جنسیت نباید جایز باشد به عبارت دیگر شارع این همه در باب فروج و دماء حساسیت دارد و ادله که در این باب رسیده گویای اهمیت مساله است. تغییر جنسیت ملازم با آن است که احتیاط بایسته رعایت نشود و مستلزم لمس و نظری که نباید، می شود. این با مذاق فقهی سازگاری ندارد. و آیهء « قل للمومنین یغضوا من ابصارهم و قل للمومنات یغضضن من ابصارهن ویحفظن فروجهن» بنابراین باید گفت تغییر جنسیت جایز نیست.

نقد: اینکه مذاق فقهی داریم یا نه محل اختلاف است یک قول می گوید مذاق فقهی نداریم و قول دیگر می گوید مذاق فقهی داریم و دلیل بر حکم شرعی است. به عبارت مذاق فقهی حکمی است که از کنار هم گذاشتن احکام مسلم کنار یکدیگر بدست می آید یعنی مذاق فقهی حکم می کند آنجا که پای فروج و دماء است نباید بی احتیاطی است و مذاق فقهی استخراج یک قاعده است و دلیل شرعی که قابل کبرای کلی بیان می شود. لکن مفروض ما در تغییر جنسیت حرام های دیگر نمی شود. در نتیجه با پذیرش مذاق فقهی دلیل بر عدم جواز تغییر جنسیت نمی شود. در این فرض تغییر جنسیت بدون محرمات جنبی بررسی می شود. بنابراین این دلیل مستقل نیست بلکه بخاطر حواشی آن است.

نظر استاد: تا اینجا دلیل امام راحل که الناس مسلطون علی اموالهم و انفسهم بر مسند ننشست. و نیز دلیل محقق خویی بر مسند ننشست و تغییر خلقت و تشبه را نتواستیم تطبیق بر تغییر جنسیت کنم و نیز مذاق نتوانست دست ما را بگیرد بنابراین سراغ اصل حل و برائت مراجعه می کنیم. لکن چون پای نسل است و منه الولد و پای فرج است بنابراین باید احتیاط کرد. در نتیجه گر کسی بخواهد فتوا بدهد بگوید لادلیل علی حرمة تغییر الجنسة و ان کان الاحوط الذی لایترک ترک هذا؛ بگوید. در اینجا اصل حل و جواز را ثابت کرد ولی از تبصره های اصل برائت است و قائل به احتیاط وجوبی می شویم.

مساله بعدی درباره خنثی است. آیا جایز است خودش را راحت کند و ذکوریت یا انوثیت خود را مشخص کند

 

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo