< فهرست دروس

درس خارج اصول آیت الله خلخالی

90/12/10

بسم الله الرحمن الرحیم

 موضوع بحث : تمسک به عام در موارد شک از جهت غیر تخصیص
 
 بحث در استصحاب عدم ازلی به مقدار کافی بیان شد.
 مسئله دیگری دراین جا وجود دارد که مرحوم صاحب کفایه در تمسک به عام در غیر مورد تخصیص، مطلبی فرموده اند که مناسب است در مقام ذکر شود، البته مرحوم شیخ قبل از ایشان در مطارح الأنظار همین مسئله را مطرح کرده اند.
 مثال: فرض کنیم دلیلی بر وضو گرفتن با آب مضاف نداریم، در این جا گفته اند که می توان به وسیله نذر، وضو گرفتن با آب مضاف را تصحیح کرد و حکم به صحت آن کرد زیرا ادله عامه وجوب وفای به نذر مورد مفروض را شامل می شود و وقتی وجوب پیدا کرد، صحیح خواهد بود چرا که شارع هیچ گاه به باطل امر نمی کند.
 النذر یجب الوفاء به و کل ما یجب الوفاء به فهو صحیح.
 عبارت صاحب کفایه در مقام، چنین است:
 وهم و ازاحة: ربما یظهر عن بعضهم التمسک بالعمومات فیما إذا شک فی فرد لا من جهۀ احتمال التخصیص بل من جهۀ أخری کما اذا شک فی صحۀ الوضوء أو الغسل بمائع مضاف فیستکشف صحته بعموم مثل أوفوا بالنذور فیما إذا وقع متعلقاً للنذر بأن یقال: وجب الاتیان بهذا الوضوء وفاءً للنذر للعموم و کل ما یجب الوفاء به لا محالۀ یکون صحیحاً للقطع بأنه لولا صحته لما وجب الوفاء به و ربما یؤید ذلک بما ورد من صحۀ الاحرام و الصیام قبل المیقات و فی السفر إذا تعلق بهما النذر کذلک.
 صاحب کفایه دو نمونه را به عنوان شاهد بر مدعای این گروه ذکر کرده است:
 اگر کسی نذر کند قبل از میقات احرام ببندد و یا در سفر روزه بگیرد، احرام او صحیح و روزه را هم باید بگیرد.
 تحقیق مطلب
 ما در این جا در دو مرحله بحث خواهیم کرد:
 1. اصل بررسی این موضوع
 2. بحث از دو شاهدی که در اینجا مطرح شده است.
 بحث اول
 به عنوان مقدمه عرض می‌کنیم که احکام در شریعت به سه قسم مطرح شده است:
 1. احکام اولیه مثل مباح بودن أکل و شرب و...
 2. احکام ثانویه مشروطه به احکام اولیه به این معنا که تا حکم اولی در کار نباشد، حکم ثانوی مطرح نمی‌شود مثل نذر که مشروط است به رجحان متعلّق که این رجحان، حکم اولی است و تا این حکم اولی نباشد، نذر جاری و منعقد نمی‌شود.
 3. احکام ثانویه غیر مشروط که گاه با احکام اولیه تزاحم می‌کند مثل مسئله ضرر که در این جا حکم حرمت با چهار حکم دیگر تزاحم می‌کند مثلاً فرض کنیم وضو که مستحب است به بدن ضرر داشته باشد که تزاحم حرمت و استحباب خواهد بود، و یا سجده کردن واجب، ضرر داشته باشد که تزاحم حرمت و وجوب خواهد شد و...

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo