< فهرست دروس

درس خارج اصول آیت الله خلخالی

90/08/18

بسم الله الرحمن الرحیم

 موضوع بحث : مفهوم غايت
 
 عرض کردیم در غایت در دو مرحله بحث می کنیم 1- منطوق 2- مفهوم
 بحث ما در منطوق این است که آیا غایت در مغیا داخل هست یا خیر؟ به این نتیجه رسیدیم که دلالتی بر دخول غایت نیست یعنی از این جهت ساکت است و دلالت بر دخول یا عدم دخول ندارد.
 
 مرحله دوم: مفهوم غایت
 آيا تقييد به غايت، معنايش نفي حكم نسبت به ما بعد الغاية و غير غايت،است يا نه؟
 براي توضيح مطلب، در سه مورد بحث مي كنيم.
  1. موضوع حكم مقيد به غايت باشد.
  2. متعلق حكم مقيد به غايت باشد.
  3. نفس حكم مقيد به غايت باشد چه حكم واقعي و چه حكم ظاهري
 مثال ها
 صورت اول: مانند اغسلوا وجوهكم و ايديكم الي المرافق كه الي المرافق را فرض مي گيريم قيد «ايديكم» باشد
 صورت دوم: مانند اتموا الصيام الي الليل «صيام» كه متعلق «اتموا» است مقيد به الي الليل شده است.
 صورت سوم: مانند كل شيئ لك حلال حتي تعرف الحرام منه بعينه حكم ظاهري در اين مثال مقيد به غايت شده است یا مثل الخمر حرام عليك حتي تضطرّ اليه که حكم واقعي حرمت مقيد به غايت شده است.
 
 حكم صورتهای یادشده
 الف) قطعاً اگر احكام ظاهري و واقعي مغيا به غايت باشد مفهوم دارد يعني با وجود غايت ديگر حكم قبلي ثابت نيست و به تعبير حاج شيخ ره اگر مفهوم غايت ثابت نباشد خلف لازم مي آيد؛ چون در صورت عدم مفهوم مستلزم این است که آنچه که خداوند آن را غایت قرار داده غایت نباشد.
 ب) در باب موضوع و متعلق حكم مي گوئيم غايت مفهوم ندارد و مانند مفهوم وصف است.
 هذا كله بحسب مقام الثبوت و لكن در مقام اثبات مي گوئيم:
 بحث در مقام اثبات
 اگر در كلامي شك كرديم كه غايت قيد متعلق يا موضوع يا حكم است مانند اُكْنُس هذا المسجد من هذا المکان الي المحراب مسجد موضوع است و كنس متعلق است حال قيد «الي المحراب» به كدام يك برگشت دارد. در واقع سؤال اين است كه قيد به حدّ مي خورد يا محدود؟ به غسل مي خورد يا مغسول؟
 در پاسخ مي گوئيم قيد به متعلق حكم مي خورد زيرا تمام قيود در كلام ظهور در این دارد که به متعلق حكم برگشت دارد و اما در آيه شریفه وضوء «الي المرافق» قيد مغسول (یعنی موضوع) است نه غسل به جهت ادله خاصه و لذا غسل ید اطلاق دارد در شستن از بالا يا پائين و للكلام تتمة سيأتي.
 
 روایت اخلاقی
 در روایت است که در آخرت هم اهل آخرت به علماء احتیاج دارند:
 قال رسول الله صلی الله علیه و آله: إن أهل الجنة ليحتاجون إلى العلماء في الجنة وذلك أنهم يزورون الله في كل جمعة (مراد ملاقات با جلوه خداست) فيقول تمنوا على ما شئتم فيلتفتون إلى العلماء فيقولون ماذا نتمنى على ربنا فيقولون تمنوا كذا وكذا "

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo