< فهرست دروس

درس خارج اصول آیت الله خلخالی

90/01/23

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع بحث : مقدمات بحث اجتماع امر و نهی

ادامه بحث در مقدمه یازدهم (ثمره بحث)

نقد و بررسي كلام در امر اصلي

اولاً آيا غايات اشياء مقيّد اشياء است، قطعاً چنين نيست مثلاً هدف از كاشتن درخت، ميوه دادن است حال اگر غايت مترتب نشد يعني درخت كاشت نشده است؟ََ

 به عبارت ديگر اگر اهداف غير وضع باشند لازمه اش مجازي بودن وضع است. كه قطعاً چنين نيست.

 سيدناالاستاذ مي گويد حتي اگر امر به غير مقدور باشد استعمالش مجازي نيست بلكه حقيقي است وليكن تكليف به غير مقدور است. پس در وضع لغت اوامر، لازم نيست مقّيد به غايات باشد.

  اين اشكال منع كبرا است.

ثانياً بر فرض كه قدرت قيد امر باشد، آيا بايد قدرت به صورت مطلق باشد يا به صورت مقيد هم كافي است به طوري كه جامع بين مقدور و غير مقدور، مقدور باشد.

ثالثاً چرا مي گوئيد صلاة غير مقدور شرعي است. زيرا قبح فاعلي از جهت غصب به صلاة سرايت نمي كند و لذا صلاة غير مقدور نيست. و اينكه گفتيد صلاة امر ندارد چون غير مقدور است به جهت سرايت قبح فاعلي از غصب به صلاة مورد قبول ما نيست.

 كه اين اشكال منع صغرا است.

نتيجهی مطلب اين است كه امر اصلي در مقام مانعي ندارد.

نقد و بررسي كلام در امر ترتّبي

 آنچه در اين مقام از اشكال تحصيل حاصل و اجتماع ضدين گفته شده است مغالطه است. زيرا غصب، بودن در مكان است نه اينكه بگوئيم غصب يا فعل صلاة است يا فعل ديگر است به عبارت ديگر صلاة يك سري افعالي است كه تصرف در مكان نيست و قائم به جسم آنان است يا افعال ديگر يك سري فعل هايي است كه ربطي به مكان و تصرف در آن ندارد.

 لذا مي توان شارع بگويد لاتكن في هذه الدار فان عصيت و كنت في الدار اي غصبت فاقم الصلاة.

نقد و بررسی كلام در امر ملاكي

 ايشان مي گويد چون ملاك مقرون به قبح فاعلي است نمي توان قصد تقرّب به آن ملاك كرد، زيرا غصب همراه ملاك است.

 در پاسخ مي گوئيم ملاك سر جايش هست ولي قبح فاعلي به ملاك سرايت نمي كند.

نكته

 صاحب كفايه در امر دهم ثمرات بحث را مي شمارد ولي چون عبارت ايشان پيچيده است، كلام ايشان را از طريق محاضرات سيدناالاستاذ پيگيري مي كنيم.

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo