< فهرست دروس

درس خارج اصول استاد موسوی جزایری - مقدمات و مباحث الفاظ

93/10/23

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع : مقدمات/ وضع/ علامات حقیقت و مجاز/ الثانی عدم صحت سلب/ ایراد محقق خوئی
ایرادات محقق خوئی
محقق خوئی ایراد دیگری فرموده اند که ما به طور خلاصه روح مطلب ایشان را بیان خواهیم کرد، ایشان می فرمایند که حمل دو گونه است، یا حمل اولی است و یا شایع.
حمل اولی
اگر مراد از صحت حمل حمل اولی باشد، حمل اولی دلالت بر وحدت دو معنی می کند لکن دیگر تفاوتی نمی کند این دو معنی حقیقی باشند یا مجازی، همانطور که «اسد» با «حیوان مفترس» متحد می شود با «رجل شجاع» هم می تواند متحد باشد، شأن و نقش حمل اولی اثبات وحدت میان دو معنی است و مسئله حقیقت و مجاز ربطی به حمل اولی ندارد، در حالی که ما دنبال معنای حقیقی هستیم نه صحّت حمل، ایشان می گوید چطور می خواهید از طریق صحت حمل که فقط کاشف از اتحاد دو معنی است به حقیقت و مجاز پی ببرید؟ انتظار بی موردی دارید از حمل اولی زیرا این حمل هیچ ربطی به حقیقت و مجاز ندارد.[1]
و فیه
تا اینجای حرف ایشان درست است که حمل اولی فقط اتحاد دو معنی را برای ما ثابت می کند نه بیشتر، لکن ما یک کیفیّتی برایش بیان کردیم که ایشان آن را از قلم انداخت، مقدمه اول این است که همیشه هر لفظی _در عین حالی که معانی مجازی متعددی می تواند داشته باشد- یک معنای مرتکزی در ذهن ابناء عرف دارد که مرتکزات ذهنیه معانی حقیقی الفاظ هم همان مرتکزات هستند و معانی مجازی مرتکز در ذهن نیستند، تا اینجا مقدمه اول بود، مقدمه دوم این است که در صحت حمل زمانی که حمل می کنیم چه چیزی را بر چه چیزی حمل می کنیم؟ معنای مرتکز را حمل می کنیم بر معنای معلوم بالتفصیل، اگر حملش صحیح بود می گوییم این معنی حقیقی است، چرا؟ زیرا وحدت پیدا کرد با آن معنای مرتکز، ملاک آن معنای مرتکز است که همیشه معنای حقیقی است، معنای مشکوک چون در معنی متحد با آن است پس حقیقت در همان معنی می باشد.
باید این را بدانیم و جزو مفروضات استعمال است که ارتکاز انسان به انسان دروغ نمی گوید و معانی مرتکزه هم معانی حقیقیه هستند، لذا اگر معنای معلوم بالتفصیل متحد شد با آن معنای مرتکز کشف از حقیقت بودن آن می کند، هیچ گاه «رجل شجاع» با «اسد» متحد نمی شود زیرا این انسان است آن حیوان است هیچ گاه ذهن حکم به اتحاد آنها نمی کند. و صلی الله علی محمد و آله .

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo