موضوع: قاعده ید/قواعد فقهیه

اخبار ذی الید در جلود و لحوم

مطلب دیگر در اخبار اماریت ید مربوط به جلود و لحوم است که دال بر تذکیه حیوان است همچنانکه سوق مسلمین اماره تذکیه است.

صحیحه حلبی

عن الحلبي قال: سألت أبا عبد الله (ع) عن الخفاف التي تباع في السوق فقال: اشتر وصل فيها حنى تعلم أنه ميت بعينه.[1]

از حضرت سوال شده؛ آیا کفش هایی که در بازار فروخته می شوند پاک هستند؟ حضرت در جواب فرمودند: تا زمانی که علم به نجاست آنها پیدا نشود پاک هستند. یعنی سوق مسلمین اماره بر طهارت است. اگر سوق مسلمین هم نباشد، ید مسلم برای حکم به طهارت کافیست.

صحیحه بزنطی

عن أحمد ابن محمد بن أبي نصر قال: سألته عن الرجل يأتي السوق فيشتري جبة فراء لا يدري أذكية هي أم غير ذكية، أيصلي فيها؟ فقال: نعم، ليس عليكم المسألة، إن أبا جعفر عليه السلام كان يقول: إن الخوارج ضيقوا على أنفسهم بجهالتهم، إن الدين أوسع من ذلك.[2]

از امام صادق علیه السلام درباره مردی که به بازار رفته و پوستینی پشمین خریداری کرده سوال شد، که وی نمی داند آیا این پوستین از حیوان مذکی درست شده که در آن نماز بخواند یا اینکه چنین نیست و نمی توان در آن نماز خواند؟ حضرت فرمودند: می توانی در آن نماز بخوانی و تحقیق درمورد آن بر گردن شما نیست. امام باقر علیه السلام نیز فرموده اند: خوارج بواسطه جهالتشان برخود سخت می گرفتند. دین خدا بزرگتر از این است.

صحیحه اسحاق ابن عمار

عن إسحاق ابن عمار، عن العبد الصالح (ع) أنه قال: لا بأس بالصلاة في الفراء اليماني وفيما صنع في أرض الاسلام، قلت: فإن كان فيها غير أهل الاسلام؟ قال: إذا كان الغالب عليها المسلمين فلا بأس.[3]

امام موسی بن جعفر فرمودند: اشکالی نیست بر نماز در پوستین یمانی و چیزهایی که در سرزمین های اسلامی ساخته می شود. سوال شد: اگر غیر مسلمان هم در آن سرزمین بودند چه؟ حضرت فرمود اگر غلبه با مسلمین باشد کافیست.

خبر اسماعیل ابن عیسی

وعنه، عن سعد بن إسماعيل، عن أبيه إسماعيل بن عيسى قال: سألت أبا الحسن عليه السلام عن جلود الفراء يشتريها الرجل في سوق من أسواق الجبل، أيسأل عن ذكاته إذا كان البائع مسلما غير عارف؟ قال: عليكم أنتم أن تسألوا عنه إذا رأيتم المشركين يبيعون ذلك، وإذا رأيتم يصلون فيه فلا تسئلوا عنه.[4]

از امام کاظم (ع) درباره پوستین هایی که شخصی از بازار های کوه خریداری کرده، (در این کوه ها غیر مسلمانها هم بودند و در کنار مسلمین زندگی می کردند) سوال شد: اگر فروشنده مسلمانی بود که علم به مسائل شرعی نداشت آیا در باره طهارت این پوستین ها تحقیق کنیم؟ حضرت فرمودند زمانی تحقیق کنید که فروشنده مشرک باشد. اگر دیدید خود مسلمین در این پوستین ها نماز می خوانند دیگر سوال نکنید.

این مربوط به جایی است که سوق مسلمین نباشد. وقتی سوق المسلمین نبود لازم است که إخبار از طهارت دهند، ولو إخبار آن ها عملی باشد، مثل نماز خواندن در آن لباس. اما اگر إخباری صورت نگرفت لازم است تحقیق شود تا از طهارت آن اطمینان حاصل شود.