موضوع: لزوم آموزش و آماده‌سازی جوانان برای تشکیل کانون خانواده

خلاصه: ﴿ وَ أَنْكِحُوا الْأَيامى‌ مِنْكُمْ وَ الصَّالِحِينَ مِنْ عِبادِكُمْ وَ إِمائِكُمْ إِنْ يَكُونُوا فُقَراءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِيم‌﴾[1]
در دو جلسه قبل دو بحث را پشت سر گذاشتیم:

    • بیان حکم ازدواج شرعی که مهمترین عامل در تشکیل خانواده است.

    • آنچه بر وجوب و یا استحباب مؤکد تأکید داشتند را بیان کردیم.

    • مباحث آماده سازی جوانان برای کلیه مسائلی که در تشکیل خانواده مؤثر است؛ سلامت جسمی، اخلاقی و رفتاری؛ با نگاهی به مباحث فقهی می‌بینیم که در ابواب فقهی هم به این شروط اشاره شده است مانند آنجایی که زوج نباید عنّین نباشد.

    • می‌توان از وجوب إنکاح به وجوب تشکیل خانواده رسید، و لذا کلیه مقدمات مقوِّم در این رابطه لازم می‌شود، وقتی فقها می‌گویند که چگونه زن و یا مردی انتخاب کنیم این یعنی لزوم آموزش در این مباحث.

سؤال: چرا در متون فقهی و حدیثی تصریحی از الزام به یادگیری احکام ازدواج و خانواده نداریم؟

جواب:‌ فقها در آغاز رساله عملیه تعبیری دارند که لازم است احکام آنچه به آن مبتلا می‌شویم را یاد بگیریم، طبق این قاعده‌ و دیگر نیازی نیست که در تک تک ابواب به صورت مستقل عنوان کنند که باید آموزش دهیم.

    • وظیفه مربیان و دولت و جامعه از صرف آموزش فراتر خواهد بود. کلام فقها در وجوب ازدواج از لحاظ مستند فقهی می‌تواند مستندش وجوب مقدمه وجودیه باشد؛‌ چرا که مقدمه دو قسم است که در مقدمه وجوب تحصیل آن لازم نیست ولی مقدمه واجب را باید تحصیل کرد مثل وضو.

دلیل دوم :‌ فقها وجوب تعلم احکام مبتلابه داده‌اند، ما نصی داریم از پیامبر که می‌فرمایند: «اطلبوا العلم ولو بالصين فان طلب العلم فريضة على كل مسلم.»[2] منظور از علم در اینجا آیا همه علوم است؟ در جواب این سؤال می‌توان به روایتی از امام صادق ع اشاره کرد که می‌فرمایند: " وجدت علم الناس كله في أربع: أولها أن تعرف ربك، والثاني أن تعرف ما صنع بك، والثالث أن تعرف ما أراد منك، والرابع أن تعرف ما يخرجك من دينك ".[3]