موضوع: مخاطب آیه 32 سوره نور، وظیفه اولیاء نسبت به جوان

خلاصه: ساختار کلی سوره از ابتدا مورد بررسی قرار گرفت و از این بررسی به مخاطب آیه معلوم شد و می‌توان گفت که سه گروه خانواده و مؤمنین و دولت را مخاطب دانست.

﴿ وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَميعاً أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُون‌* وَ أَنْكِحُوا الْأَيامى‌ مِنْكُمْ وَ الصَّالِحينَ مِنْ عِبادِكُمْ وَ إِمائِكُمْ إِنْ يَكُونُوا فُقَراءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَليم‌﴾[1]

دو نکته از آیه 32 و 31 :

    • چون قبل از توبه، گناهان جنسی بیان شده، و با توجه به اینکه ضمیر به نزدیکترین محل می‌خورد، و نزدیکترین گناه بیان شده، گناه جنسی است؛ از این ترتیب می فهمیم برای رهایی از عوامل گناه جنسی پیشگیری مطرح شده و دو راه بیان شده:

الف- چشم بستن از نگاه شهوانی به نامحرم . این نگاه عامل در وقوع آسیب زنا است و لذا به مومنین و مومنات توصیه می‌شود که حریم را نگه دارند و توبه کنند.

    • درمان اساسی در آسیب گناه جنسی، ازدواج است که تأمین کننده نیاز جنسی است.

    • توبه واقعی فقط ترک گناه نیست بلکه باید عوامل گناه را هم از بین ببریم و ازدواج زمینه مطلوب برای عفت اجتماعی را فراهم می‌کند و حالت عدم عطش فاحش ایجاد می‌شود.

ربط آیه 32 با آیات قبل اینست که یکی از مخاطبین آیه مؤمنین است، و در جلسه قبل برای وجوب إنکاح سه مخاطب تصور شد( والدین، مردم، دولت) البته از قرائن می‌توان فهمید وجوب آن الزام آور نیست چرا که عقد، متوقف بر اختیار است و با اختیار نمی‌شود اجبار کرد.

البته بعضی(شافعی) دال بر وجوب می‌دانند و لذا صغیره و یا بکر بالغه را بدون رضایت به نکاح در می‌آورند، قائلین به این قول اختیار را نفی کرده‌اند.

بر فرض قائل شدن به وجوب : یک وجوب بر جوان است برای ازدواج کردن، یک وجوب هم بر اولیاء است، در «ولی» ‌سه نوع ولایت تصور می‌شود: «ولایت ولی امر»، «ولایت مومنین» و «ولایت اولیاء شرعی» غلامان و کنیزان وپسران و دختران

اولین خطاب را می‌توان متوجه نزدیکترین قشر دانست و قدر مسلم است که اگر کسی «ولی» و سرپرست او شرایط را نداشت، مومنین و مومنات و سپس به دولت اسلامی می‌رسد.

در صورت قائل شدن به وجوب ازدواج می‌توان گفت که مانع گذاشتن بر راه ازدواج حرام می‌شود.

آیا الزام به ازدواج به صورتی است که در هر صورت جوان به عقد در آورده شود و یا هر وقت جوان اعلام نیاز کند؟

چون عقد با اکراه صحیح نیست و اختیار شرط است پس باید درخواست ازدواج باشد، لذا وجوبی متوجه نیست و کسانی که استظهار صحت هر عملی برای والدین را کرده‌اند، باید عنصر اختیار تضمین شود.

داشتن خانواده‌ی محکم و فرزندان متناسب با ظرفیت جامعه از لوازم جامعه است و می‌توان گفت که امر در آیه 32 می‌تواند وجوب نکاح برای آ‌ن‌هایی که رغبت دارند را برساند و آن‌ها در اولویت قرار بگیرند، و بقیه در آن‌ها میل ایجاد شود.

رغبت و احساس مسئولیت و حالت فرار از آن به خاطر راحت طلبی باید رَخت بَر کند و زندگی بر اساس تلاش و سختی است، فرار از زحمت خلاف سنت الهی است و این باید فرهنگ‌سازی شود ودر درون آموزش‌ها قرار بگیرد و نحوه تعامل والدین با فرزندان باید به نحوی که طاقت سختی و کار را داشته باشند و تحمل مسئولیت پیدا کنند و به سمت مسئولیت پذیری بروند.