درس اسفار استاد فیاضی
91/07/24
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: السفر الأول/ المسلک الأول/المرحلة الثانیة/ الفصل الثامن في أن المعدوم لا یعاد / دلیل اول و دوم و سوم بر امتناع اعادة معدوم بعینه/ج1/ ص 353
ادامه دلیل اول بر امتناع اعادة معدوم
فصل (8) في أن المعدوم لا يعاد
[1]
العدم ليس له ماهية إلا رفع الوجود
[2]
و حيث علمت أن الوجود للشي‌ء نفس هويته فكما لا يكون لشي‌ء واحد إلا هوية
[3]
واحدة فكذلك لا يكون له إلا وجود واحد
[4]
و عدم واحد
[5]
فلا يتصور وجودان لذات بعينها و لا فقدانان
[6]
لشخص بعينه فهذا ما رامه العرفاء بقولهم إن الله لا يتجلى في صورة مرتين فإذن المعدوم لا يعاد بعينه-. الحكمة المتعالية فى الاسفار العقلية الاربعة، ج1، ص: 353
راجع (برای عدم تکرار در تجلی در نظر عرفا)
شرح الفص الشیثی من شرح الفصوص قیصری/ ص 473 طبع مرحوم آشتیانی
المقدمات من نص النصوص / ص 389
مصباح الأنس/ ص 101
الدلیل الثانی
1 لو أعید المعدوم بعینه، لکان هویته الشخصیة المعادة عین الهویة الشخصیة المبتدأة. لأن المفروض أن المعاد عین المبتدأ.
2 و لو کان هویته الشخصیة المعادة عین هویته الشخصیة المبتدأة، لکان الوجود واحدا لأن الوجود و التشخص متساوقان.
3 و لو کان الوجود واحدا، لم تکن هناک اعادة لأن الاعادة تستلزم الاثنینیة.
4 لکن التالی باطل لأنه خلف.
كيف و إذا كانت الهوية الشخصية المعادة بعينها هي الهوية المبتدأة على ما هو المفروض- فكان الوجود أيضا واحدا فإن وحدة الهوية عين وحدة الوجود و قد فرض متعددا هذا. الحكمة المتعالية فى الاسفار العقلية الاربعة، ج1، ص: 353
الدلیل الثالث
1 لو أعید المعدوم بعینه، لکانت هویته الشخصیة المعادة عین هویة الشخصیة المبتدأة. لأ المفروض أن المعادة عین المبتدأة.
2 و لو کان هویة الشخصیة المعادة عین هویة الشخصیة المبتدأة، لکانت حیثیة الاعادة عین حیثیة الابتداء. لأن الاعادة و الابتداء إذا کانا مجهولین، کان واقعهما عین المعاد و المبتدأ. فإن الاعادة المجهولة صفة للمعاد موجودة بعین وجوده. و الابتداء المجهول صفة للمبتدأ موجودة بعین وجوده. فإذا کان المعاد عین المبتدأ، کان واقع الاعادة عین واقع الابتداء.
از اعادة و ابتداء مصدر مجهول مورد نظر است.)
3 و لو کانت حیثیة الابتداء عین حیثیة الاعادة، لکانت حیثیة عدم المسبوقیة بوجود عین حیثیة المسبوقیة بوجود.
4 لکن التالی محال لأنه اجتماع النقیضین.
[1] منظور اعادة بعینه است همان طور که در دو سطر دیگر به آن تصریح می کنند. و شاید از این جهت است که اعادة از حیث فلسفی یعنی اعادة بعینه و آوردن قید«بعینه» قید توضیحی می شد.
[2] از این ما در فصل گذشته اسفاده کردیم که عدم یعنی رفع وجود. پس عدم العدم اصلا عدم نیست.
[3] شیخ در تعلیقات ص 174 می گوید هویت یعنی «الوجود المنفرد له» یعنی وجود شخصی و جزئی
[4] وجود با تشخص مساوق است پس اگر یک تشخص دارد، پس یک وجود بیشتر ندارد.
[5] عدم بدیل وجود است. اگر وجود واحد است، پس عدمش هم واحد است. البته این سخن آخوند جای بررسی دارد که ما این حرفش را نقد خواهیم کرد.
[6] دو نسخه است: «فقدانان» و «فقدان» که هر دو درست است.
