السفر الأول/ المسلک الأول/المرحلة الأولی/ المنهج الأول/ الفصل التاسع / تنبیهات فصل/ تنبیه هفتم و هشتم/ مستقل دیدن وجود رابط/ج1/ ص 82

 توضیح پاسخ استدلال به وجود رابط بودن معلول

 اضافه ی مقولی غیر نسبت است. زیرا همه ی مقولات نسبی امور فی نفسه لغیره هستند که منشأ پیدایش آن نسبتی خاص است که البته نسبت، وجود فی غیره است.

 مثلا «أین» عبارت است از حالتی که برای جسم پیدا می شود در اثر ارتباط با مکان

 و «متی» عبارت است از حالتی که برای جسم پیدا می شود در اثر ارتباط با زمان

 و «اضافة» عبارت است از حالتی متکرر که در اثر یک نسبت در طرفین پدید می آید.

 و لذا ابن سینا و دیگران در توجیه تلازم متضایفین گفته اند چون این دو معلول علت واحدند که علت واحد همان نسبت است، متلازمند و همه می گویند که اضافه به عین وجود موضوعش موجود است.

 (همه می گویند معلول به عین وجود موضوعش موجود است نه اعتبار ما.

 ابن سینا می گوید یک شیء نمی تواند مصداق دو مفهوم باشد اما این فکر باطل است. آخوند می گوید شیء واحد می تواند مصداق دو مفهوم باشد. اما ما استاد فیاضی می گوید شیء واحد باید مصداق چند مفهوم باشد و از مفاهیم متقابل هر شیء باید مصداق یکی از آنها باشد)

 تنبیه هفتم: آیا می توان رابط را مستقل دید و آیا مفهوم مستقل می تواند داشته باشد؟ [1]

 در این جا می گوید نمی شود، که مراد بما انه رابط می گوید و در فصل ششِ منهج دو، می گوید می شود، که مراد در نگاه ثانوی است [2] و وجه جمع این دو را در فصل 13 منهج اول به همین صورت گفته است.

 («الماء فی الکوز» کلمه «فی» معنای فی غیره دارد اما می توان آن را مستقل لحاظ کرد و گفت معنای «فی» ظرفیت است. اما هنگامی که آن را مستقل لحاظ کنیم، دیگر رابط نیست و جمله نخواهیم داشت. «الماء ظرفیت الکوز» جمله نیست. اما رابطی به معنای دوم همان هنگام که لغیره است، فی نفسه نیز هست. اما رابطی به معنای فی غیره هنگامی که فی نفسه لحاظ شود، دیگر فی غیره نیست و هنگامی که فی غیره است دیگر فی نفسه نیست. )

 تنبیه هشتم: مفهوم وجود دو گونه است: 1. محمولی و مستقل، 2. رابط ،

  مفهوم عدم دو گونه است: 1 محمولی و مستقل در «زید معدوم»، 2 رابط یا رابطی و هو مفاد لیس و مفهومها. «لیس زید بقائم» «زید قائم نیست»