درس خارج اصول احمد فرخ‌فال

موضوع: الفاظ/ علم الأصول/ عدم صحت سلب لفظ برای معنا

منظور از وحدت بین موضوع و محمول چیست ؟ اتحاد بین موضوع و محمول :

در اینجا هم همین اشکال می شود ، از کجا معنای حقیقی را بفهمم می گویید از عدم صحت سلب لفظ از معنا ، علم به معنای حقیقی از کجا حاصل می شود از عدم صحت سلب از معنای حقیقی ، و من از کجا عدم صحت سلب از معنای حقیقی را می فهمم وقتی معنای حقیقی را بشناسم پس شناخت معنای حقیقی به عدم صحت سلب و عدم صحت سلب هم به واسطه علم به معنای حقیقی و این هم دور است .

جواب مرحوم آخوند خراسانی (ره) به اشکال : در تبادر دو جواب دادند اینکه درست است علم به معنای حقیقی موقوف به تبادر است و تبادر هم موقوف به حقیقت است اما یکی از این علم ها اجمالی است و یکی حقیقی(تفصیلی) است و می گویند در اینجا هم همینطور است که علم به معنای حقیقی منظور علم تفصیلی است اما عدم صحت سلب منوط بر علم تفصیلی نیست بلکه ارتکاذی و اجمالی است .

جواب دوم مرحوم آخوند خراسانی(ره) : موقوف و موقوف علیه یکی از اینها بلاحظ حال مستعلم است و یکی به لحاظ حال محاورات است یعنی علم من مستعلم که دنبال معنای حقیقی هستم منوط به تبادر است اما تبادر منوط به علم من نیست بلکه تبادر منوط به علم در محاورات است که اگر علم ارتکاذی بود کفایت می کند ، در اینجا هم می فرمایند علم به معنای حقیقی منوط که علم تفصیلی است منوط به عدم صحت سلب است اما عدم صحت سلب عند المستعلم نیست بلکه عند المحاورات است .

جمع بندی این که موقوف و موقوف علیه یکی به لحاظ مستعلم است و یکی هم به لحاظ حال محاورات است و همانطور که آنجا دور پیش نمی آمد در اینجا هم دور پیش نمی آید و این مطالب مرحوم آخوند نسبت به دومین علامت معنای حقیقی که عدم صحت سلب از معنا است .