< فهرست دروس

درس خارج اصول احمد فرخ‌فال

99/06/31

بسم الله الرحمن الرحیم

 

موضوع: الفاظ/علم الأصول /فرق موضوع علم وموضوع مسائل

 

خلاصه مباحث گذشتهدر جلسه قبل بیان و اشکال بر تعریف مرحوم آخوند خراسانی (ره) را بیان کردیم و توضیحاتی داده شد.یک بیان که در جلسه گذشته گفتیم از مرحوم شیخ الرئیس بو علی سینا و صدر متالهین و عده ای از فلاسفه و حتی بعضی از متکلمین به مرحوم آخوند خراسانی (ره) بود و بیان دیگری هم نقل شده از اینها که عرض ذاتی به آن تعبیری که در منطق گفته شده صادق نیست اشکال وارده. اینجا بحث منطق نیست بحث الفاظ است.بحث استعمالات و فرهنگ لغت است موضوع که آن عوارض الذاتیه است بحث منطقی نیست و منظور از عرض ذاتی چیزهایی که سنخیت با این دارد.در بحث الفاظ شما می گوید که (موضوع آن است که یبحث عن عوارض الذاتیه بلاواسطه فالعروض) این عرض ذاتی منطقی نیست که شرایط را داشته باشد. پس شما بیایید و بگوید تمام موضوعاتی که موضوع مسائل است عرض اینها ذاتی نیست چون قبلا باید در مسائل می بودند.

نکته: اگر واسطه، واسطه داخلیه باشد و واسطه نخورد و ذاتی باشد یعنی سنخیت داشته باشد و قول مشهور قوت پیدا می کند. این با حرف افرادی که گفتیم سازگارتر است تا قول مرحوم آخوند خراسانی (ره) و به این افراد می گویم حرف شما با حرف مشهور سازگار است.

سند این بحث در کتاب عوائد الاصول صغیره جلد اول صفحه 21، تقریرات فقهای معاصر (حضرت آیت الله مظاهری) می باشد.

اشکال ما به این بیان: اشکال بر مرحوم آخوند خراسانی (ره) را جواب دادید گفتید این عرض ذاتی منطقی نیست و سنخیت است. ما می گویم این مبنای مشهور است نه با مبنای مرحوم آخوند خراسانی (ره).

این تکمله مباحث گذشته بود.نقل قولی از امام خمینی (قدس سره) در معتمد الاصول (تقریرات درس اصول امام خمینی (ره)) به قلم مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی (ره) و یک تقریرات هم به قلم حضرت آیت الله سبحانی دارند، نظر امام خمینی (ره) این اشکال را وارد می دانسته بر مرحوم آخوند خراسانی (ره) و از موضوع علم چیزی به میان نیاورده و گفته اند هر چه هست همان مسائل است.سند این حرف هم در کتاب عوائدالاصول صغیره صفحه 22 جلد اول از آیت الله مظاهری.

(ثم ان سید الستاذ الامام الخمینی (قدس سره) صدق الاشکال کغیره بوجه آخر فانکر وجودالموضوع للعلم و قال: ان المراد من کل علم عده مسائل متفرقه شفیعه) مراد از هر علم اون مسائلش است که این مسائل، مسائل متفرقه ای است که سنخیتی در این مسائل است که اون سنخیت این ها را کرده یک علم و آن سنخیت همان قرض است. مرحوم آخوند خراسانی (ره) می گوید آن سنخیت همان قرض است، در نحور گفته می شود حفظ السان عن الخطا، در بلاغت گفته می شود للفصاحه و البلاغه و ثلاثه الکلام، در اصول فقه گفته می شود آن قدرت استنباط الاحکام، این سنخیت ها است که مسائل متعدد و مختلف را دور هم جمع می کند در علم اصول.

مرحوم آخوند خراسانی (ره) می فرماید این سنخیت و این قرض و عنوان کلی که اینها را جمع کرده نیاز نیست که تصریح شود و تصریح های دیگران خطاست.

بعضی گفته اند که علم اصول همان ادله ای اربعه است و مرحوم آخوند خراسانی (ره) می گویند که علم اصول ادله ای اربعه نیست.

که ان شاءالله در جلسات بعدی توضیح بیشتری خواهیم داد.

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo