درس خارج فقه استاد حمید درایتی

موضوع: معاملات/شرکت /سهامی عام، اقسام ارزش های سهام

این قسم را مقداری توضیح دادیم.

یکی از چیزهایی که روی برگه سهام نوشته می شود، ارزش اسمی سهم است.

سرمایه اولیه را تقسیم بر ارزش اسمی می کنند و تعداد سهام مشخص می شود. مثلا سرمایه را تقسیم بر 100 تومان می کنند که معمولا ارزش اسمی 100 تومان قرار داده می شود که تعداد سهام مشخص می شود که اگر این سرمایه وافی بود که هیچ و الا سهام ها را بیشتر می کنند.

خصوصیت ارزش اسمی این است که میزان تعهد هر سهامدار را نسبت به دیون شرکت معین می کند ولی در تصمیم گیری افراد برای خرید و فروش نقشی ندارد چون تصمیم بر اساس ارزش بازاری و ذاتی است که خواهیم گفت.

ارزش و مبلغی که سهم برای اولین بار به آن قیمت، در بازار عرضه می شود.

عرضه اولیه هر سهمی به قیمتی در بازار است که به آن قیمت صدور سهام می گویند.

شرکت هایی که تازه تاسیس هستند، قیمت صدور سهامشان همان ارزش اسمی است ولی شرکت های فعال نزدیک به قیمت بازاری عرضه می شوند.

البته ممکن است به قیمتی عرضه شود ولی فروش نرود و مجبور شوند که قیمت را کمتر کنند.

اگر قیمت صدور از ارزش صدور بیشتر باشد، به آن مازاد، صرف سهام می گویند.

قیمت صدور نمی تواند پایین تر از ارزش اسمی باشد.

ارزش دفتری نشان دهنده مبلغی است که به ازاء هر سهم عادی در شرکت سرمایه گذاری شده است.

ارزش دفتری از ارزش اسمی مهم تر است چون ارزش اسمی برای تعیین مبلغ تعهد است اما ارزش دفتری، نشان می دهد ما به ازاء هر سهم چه مقدار سرمایه گذاری کردیم.

همه بدهی های شرکت و سهام ممتاز را از مجموعه دارایی های شرکت کم می کنند و باقی مانده را تقسیم بر سهام عادی می کنند و ارزش دفتر حاصل می شود.

ارزش اسمی مبنای تصمیم گیری خرید و فروش نیست ولی ارزش دفتری می تواند مبنای تصمیم برای خرید و فروش باشد البته ارزش ذاتی و یا بازاری، معیار بهتری برای خرید و فروش است.

ارزش بازاری سهم قیمتی است که امروزه در بازار این سهم مبادله می شود.

عواملی برای تعیین آن وجود دارد ولی برخی عوامل ناشناخته هم دارد.

گزارش های مالی این سهم و شرکت، سود، خوش‌حسابی شرکت در پرداخت سود سالانه و... از عوامل تعیین ارزش بازاری است.

عده ای هستند که سفته باز هستند و بازارگردان هستند که در قیمت تاثیرگذارند و قابل شناسایی هم نیست. رانت های اطلاعاتی و تبلیغات منفی و مثبت از عوامل غیر قابل شناسایی است. گاهی شرکتی بسیار ارزشمند است ولی سفته بازها قیمت سهام آن را پایین می آورند.

این ارزش مهمترین ارزش برای سهامداران است. سهامدار گاهی به تولید و... کاری ندارد بلکه او به دنبال سود است.

به ارزش ذاتی، ارزش واقعی هم می گویند. ارزش ذاتی امری ذهنی و تصوری است. آن چه نه بر اساس آن معامله می شود و نه جایی ضبط و ثبت می شود. در ارزش دفتری و ... ضبط و ثبت وجود دارد ولی این ارزش جایی ثبت نمی شود.

ارزش واقعی سهم این کارخانه با توجه به مقدار تولید و درآمد و سرمایه و... تعیین می شود.

شرکتی نه توسعه دارد نه سود انباشته دارد و سود چندانی نمی دهد این ممکن است ارزش بازاریش بیش از ارزش واقعی باشد.

عموم مردم بر اساس این ارزش خرید و فروش نمی کنند بلکه بر اساس ارزش بازاری کار می کنند مگر کاسبی که نگاه درازمدت داشته باشد.

ارزش دفتری می گوید اگر شرکت منحل شود این مقدار سرمایه برای شماست ولی مردم بر اساس این ارزش دفتری خیلی کار نمی کنند چون قرار نیست که این شرکت منحل شود تا به شما فلان مقدار سرمایه برسد و لذا مردم به دنبال ارزش ذاتی و از آن مهمتر ارزش بازاری هستند چون مردم به این توجه دارند که سود سالانه آن چقدر است.