< فهرست دروس

درس خارج فقه استاد احمد عابدی

98/07/06

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: مقدمه داخلی و خارجی

 

مقـدمـه: کلام در باب این مسئله بود که آیا در زمان خیار، تصرف در مبیع جایز است یا خیر؟ بعباره اخری شخصی که من علیه الخیار است، آیا در زمان خیار میتواند تصرفی کند که اگر ذوالخیار فسخ نمود، نتواند عین را فسخ کند.

 

تغییر عنوان بحث: ما میتوانیم عنوان بحث را کلیتر قرار دهیم و بگوییم موضوع بحث اینست که اگر کسی مالک چیزی بود، اما این مال، متعلق حق دیگران بود، آیا مالک میتواند در ملک خود تصرف کند یا خیر؟ بحث خیار هم بهانهای برای بررسی این موضوع است.

 

ذکر چند مثال: به عنوان مثال اگر شخصی غذایی دارد و افرادی گرسنه و مضطر باشند و شخص مالک غذا علم به گرسنگی و اضطرار آنان دارد. آیا صاحب غذا میتواند غذا را به دیگری بفروشد؟ یا مثلا شخصی منزلی دارد و میداند افرادی مضطر به منزل هستند، حال آیا میتواند بفروشد یا واجب است به این افراد مضطر بدهد؟ زیرا وقتی کسی مضطر است، حق او به این مال تعلق گرفته است.

البته این هم مطرح است که آیا اگر تحویل این مال به شخص مضطر واجب بود، باید این منزل یا غذا یا این ملک را با پول به شخص مضطر بدهد یا باید بدون پول و مجاناً بدهد و نباید عوض بگیرد. و .... (استاد معظم مثالهای فراوانی از این دسته بیان فرمودند که به جهت پرهیز از طولانی شدن، از ذکر همهی آن پرهیز نمودیم.)

 

ورود به بحث و اقوال فقها: سابق بر این بیان نمودیم افرادی مانند شیخ طوسی معتقد هستند که این نوع تصرفات جایز نیست. مرحوم شیخ انصاری و مشهور معتقد هستند تصرف در این مال جایز است، گرچه متعلق حق دیگران باشد. در جلسات قبل دو دلیل برای قول مشهور ذکر نمودیم و بیان کردیم آندلیلها تمام نیست.

(حضرت استاد عابدی(حفظه الله) دقایقی در باب نظرات فقهای اهل سنت در این باب مطالبی فرمودند که بهتر است طلاب جهت استفاده بهتر و بیشتر به فایل صوتی مراجعه نمایند.)

شیخ انصاری (طبق نظر شافعی) میخواهد بفرماید تصرف در مبیع جایز است، یعنی انسان میتواند چیزی را که فروخته در زمان خیار در آن تصرف کند. بایع میگوید این مال خودم است که آن را میفروشم یا این که اگر هم ملک مشتری باشد و بایع آن را بفروشد، این فسخ عملی است. فلذا شیخ معتقد است که این گونه تصرفات نافذ و جایز است.

 

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo