زمان گزارش:1403/01/29_01:47:56
آرشیو سال 1397-1396 درس تفسیر-
مرحوم استاد محمد محمدی ری شهری
ردیف جلسه عنوان متن تعداد کلمات صوت
1 21 تفسير قرآن آيه ششم مباركه بقره 372 مشاهده صوت
2 20 تفسير قرآن (آيه ششم سور مباركه بقره) 155 مشاهده صوت
3 19 تفسير قرآن (آيه ششم سوره مباركه بقره) 400 مشاهده صوت
4 18 تفسير آيه ششم از سوره مباركه بقره 216 مشاهده صوت
5 17 تفسير قرآن كريم، سوره مباركه بقره آيه ششم 313 مشاهده صوت
6 16 ادامه تفسير آيه پنجم از سور مباركه بقره 364 مشاهده صوت
7 15 ادامه تفسير آيه پنجم از سور مباركه بقره 388 مشاهده صوت
8 14 تفسير قرآن كريم 275 مشاهده صوت
9 13 تفسير، سوره مباركه بقره آيه پنجم 194 -
10 12 197 مشاهده صوت
11 11 - مشاهده صوت
12 10 تفسير قرآن، سوره مباركه بقره، آيه پنجم أُولئِكَ عَلى هُدىً مِنْ رَبِّهِمْ وَ أُولئِكَ هُمُ اَلْمُفْلِحُونَ البقرة[1] 147 مشاهده صوت
13 9 تفسير قرآن كريم، سوره مباركه بقره، آيه پنجم 200 مشاهده صوت
14 8 تفسير قرآن كريم، سوره مباركه بقره، آيه پنجم 463 -
15 7 - مشاهده صوت
16 6 تفسير پنجمين آيه از سوره مباركه بقره 623 مشاهده صوت
17 5 تفسير پنجمين آيه از سوره مباركه بقره 270 مشاهده صوت
18 4 تفسير پنجمين آيه از سوره مباركه بقره 447 مشاهده صوت
19 3 تفسير آيه 5 سوره بقره 340 مشاهده صوت
20 2 پنجمين آيه از سوره بقره 211 مشاهده صوت
21 1 آيه پنجم از سوره بقره 165 مشاهده صوت
آرشیو سال 1396-1395 درس تفسیر-
مرحوم استاد محمد محمدی ری شهری
ردیف جلسه عنوان متن تعداد کلمات صوت
22 27 - مشاهده صوت
23 26 - مشاهده صوت
24 25 - مشاهده صوت
25 24 - مشاهده صوت
26 23 - مشاهده صوت
27 22 - مشاهده صوت
28 21 - مشاهده صوت
29 20 - مشاهده صوت
30 19 - مشاهده صوت
31 18 تفسير سوره بقره 158 -
32 17 تفسير سوره بقره 160 مشاهده صوت
33 16 تفسير سوره بقره 161 -
34 15 خلاصه درس تفسير سوره بقره 205 مشاهده صوت
35 14 تفسير سوره بقره 235 مشاهده صوت
36 13 - مشاهده صوت
37 12 - مشاهده صوت
38 11 - مشاهده صوت
39 10 - مشاهده صوت
40 9 تفسير سوره بقره تبيين يقيمون الصلاة 201 مشاهده صوت
41 8 تفسير سوره بقره 180 مشاهده صوت
42 7 واژه شناسي يقيمون و الصلاة 252 مشاهده صوت
43 6 گزيده درس تفسير آيه سوم سوره مباركه بقره 232 مشاهده صوت
44 5 - مشاهده صوت
45 4 تفسير آيه شريفه الذين يومنون بالغيب و يقيمون الصلوه و مما رزقنهم ينفقون 261 مشاهده صوت
46 3 درس تفسير قرآن آيه الذين يومنون بالغيب 342 مشاهده صوت
47 2 درس تفسير قرآن سوره مباركه بقره 352 مشاهده صوت
48 1 - مشاهده صوت
آرشیو سال 1395-1394 درس تفسیر-
مرحوم استاد محمد محمدی ری شهری
ردیف جلسه عنوان متن تعداد کلمات صوت
49 31 تفسير سوره مباركه معارج 85 -
50 30 درس تفسير قرآن سوره مباركه بقره 641 مشاهده صوت
51 29 درس تفسير قرآن سوره مباركه بقره 608 مشاهده صوت
52 28 - مشاهده صوت
53 27 تفسير دومين آيه سوره مباركه «بقره» 917 مشاهده صوت
54 26 درس تفسير قرآن سوره مباركه بقره 721 مشاهده صوت
55 25 تفسير آيه ذَلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فيه..[1] 550 -
56 24 - مشاهده صوت
57 23 - مشاهده صوت
58 22 تفسير سوره بقره 467 -
59 21 - مشاهده صوت
60 20 تفسير سوره حمد آيه 7 420 -
61 19 - مشاهده صوت
62 18 تفسير سوره حمد، آيه مبارك غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ[1] 480 مشاهده صوت
63 17 تفسير سوره مباركه حمد، تبيين جمله نوراني وَلاَ الضَّالِّينَدر جلسات پيشين تلاش كرديم كه شيوه‌هاي اضلال شياطين جن و انس را باز كنيم. تا زماني كه انسان با اين شيوه‌ها آشنا نباشد نمي‌داند با چه ابزارهاي مي‌توان انسان‌ها را از راه صحيح گمراه كرد. دشمن از طريق ابزار دروغ ، دين‌تراشي، تحريف اديان آسماني، تظاهر به خير خواهي، سوء استفاده از هنر و ايجاد اختلاف و تفرقه انسان را راه راست منحرف مي‌كند. 580 مشاهده صوت
64 16 ادامه تفسير آيه غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ در جلسات گذشته در تبيين وَلاَ الضَّالِّينَ بحث درباره شيوه‌هاي اضلال و يا ابزارهاي جنگ نرم از منظر قرآن بوديم، سخن به ششمين شيوه و ابزار رسيد كه عبارت از سو استفاده از تمايلات نفساني است.تنها مصداقي از دام‌هاي شيطان كه در اين آيه سوره آل عمران نيامده بود، علاقه به قدرت بود و توضيح داديم، اول اين كه قدرت واقعيتي ندارد و توهم است و از امور وهمي است و به صورت ثانوي مورد علاقه قرار مي‌گيرد و نكته دوم اين كه آيه آل عمران ناظر بر بيان مشتهيات نفساني نيست.علاقه به قدرت يكي از مهم‌ترين تمايلات نفساني است كه اگر مورد سوء استفاده قرار گيرد، خيلي انسان را بيچاره مي‌كند. قبل از پرداختن به اين مساله بايد بگويم اصولا هوس‌ها متفاوت است و به تعبير روايتي از امام زين العابدين(ع) شهوت‌هاي انسان‌ها متفاوت است و هر كس نوعي علاقه و دلبستگي در وجودش است.امام سجاد(ع) مي‌فرمايداگر ديديد يك فردي بسيار ظاهر الصلاح است و خيلي حق به جانب است،‌ در سخن گفتن خيلي قشنگ حرف مي‌زند حركاتش خيلي متواضعانه و فروتنانه است، مواظب باشيد كه فريب نخوريد، بسيارند كساني كه دين را دام دنيا كرده‌اند... و شهوات انسان‌ها مختلف‌اند. بهترين و كاملترين انسان كسي است كه دلبستگي‌هايش را تحت امر خودش در آورده است و از حق جدا نمي‌شود و دلبستگي ندارد. قدرت بالاترين جاذبه را براي انسان داردشش شهوت گذشته براي همه جاذبه دارد، ولي اين لغزشگاه بزرگان، نخبگان و خواص است. اين افراد علاوه بر آن شش لغزشگاه قبلي اين را هم دارند. بر اساس روايتي كه در فتوحات مكيه آمده است آخرين دلبستگي كه از دل رخت مي‌بندد، حب قدرت است. شيطان با بهره‌گيري از اين جاذبه نفساني، خيلي از بزرگان را به دام انداخته و دنيا و آخرت‌شان را تباه كرده است. إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِي الْأَرْضِ وَجَعَلَ أَهْلَهَا شِيَعًا يَسْتَضْعِفُ طَائِفَةً مِّنْهُمْ يُذَبِّحُ أَبْنَاءهُمْ وَيَسْتَحْيِي نِسَاءهُمْ إِنَّهُ كَانَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ[1] فرعون در سرزمين [مصر] سر برافراشت و مردم آن را طبقه طبقه ساخت طبقه‌اى از آنان را زبون مى‌داشت پسرانشان را سر مى‌بريد و زنانشان را [براى بهره‌كشى] زنده بر جاى مى‌گذاشت كه وى از فسادكاران بود»، برتري جويي بيماري فرعوني است، قدرت طلبي علو در ارض است. وقتي انسان به اين مرحله رسيد و براي قدرت‌طلبي حاضر شد، هر جنايتي بكند، اختلاف ايجاد كند،‌ فساد مي‌كند و كساني كه دچار اين دام شده باشند حاضرند به هر قيمتي رياست را حفظ كنند. خانه آخرت براي كسي است كه نه برتري‌جويي كند در زمين و به دنبال قدرت نباشد و فساد نكند و از دام انواع تمايلات رها شده باشد. قدرت خطرناك‌ترين دام در مسير رسيدن به سعادت ابدي مي‌شود.شهوت قدرت همان دامي بود كه سبب شكست انقلاب اسلامي صدر اسلامي شد. چرا امير مومنان نتوانست حكومت كنند. عده‌اي پيمان‌شكني كردند،‌ عده‌اي از دين خارج شدند در جنگ نهروان و جرياني ستم پيشه بودند و جنگ صفين را به وجود آوردند. در تاريخ نكات آموزنده‌ بسياري در اين خصوص وجود دارد. 393 مشاهده صوت
65 15 تفسير سوره حمد ذيل آيه غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ[1] در جلسات پيش ابزار اضلال را برشمرديم كه اين ابزارها عبارت‌اند از دروغ، تحريف دين، دين‌تراشي، تظاهر به خيرخواهي، سوءاستفاده از هنر و سوءاستفاده از تمايلات نفساني. تمايلات نفساني هم مصاديق مختلفي دارد كه چند مصداق آن ذيل اين آيه بيان شده است خداوند در اين آيه مي‌فرمايندزُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاء وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ذَلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَاللّهُ عِندَهُ حُسْنُ الْمَآبِ[2] دوستى خواستنيهاى گوناگون از زنان و پسران و اموال فراوان از زر و سيم و اسب‌هاى نشاندار و دامها و كشتزارها براى مردم آراسته شده ليكن اين جمله مايه تمتع زندگى دنياست و حال آنكه فرجام نيكو نزد خداست»تمايلات نفساني عبارتند از تمايلات جنسي، علاقه به فرزند و علاقه به ثروت. علاقه به ثروت موضوع بحث امروز است در قرآن تعبير شده استزُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاء وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ذَلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَاللّهُ عِندَهُ حُسْنُ الْمَآبِ[3] دوستى خواستنيهاى گوناگون از زنان و پسران و اموال فراوان از زر و سيم و اسب‌هاى نشاندار و دامها و كشتزار[ها] براى مردم آراسته شده [ليكن] اين جمله مايه تمتع زندگى دنياست و [حال آنكه] فرجام نيكو نزد خداست»«قناطير مقنطره» در اصل مقدار طلايي است كه در پوست گاو جمع‌آوري مي‌كردند يا پوستي كه پر طلا باشد. انباشتن ثروت سومين مصداق از مصاديق «حب شهوات» است.شيطان هر كسي را از راهي گمراه مي‌كند؛ عده‌اي از راه بي‌پولي و عده‌اي از راه ثروت زياد. امام علي(ع) در نهج‌البلاغه مي‌فرمايند «مال مايه شهوت‌هاست» يكي از كارآمدترين ابزار شيطان و انسان‌هاي شيطان صفت براي گمراه كردن انسان است خداوند در قرآن مي‌فرمايندإِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَاللَّهُ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ[4] اموال شما و فرزندانتان صرفا [وسيله] آزمايشى براى شمايند و خداست كه نزد او پاداشى بزرگ است»مال و ثروت در انواع هوسراني‌ها نقش دارد غالباٌ كساني كه پول‌دار هستند خود و خانواده آنها گرفتار انواع بداخلاقي‌ها هستند؛ مرحوم كليني از امام صادق(ع) نقل مي‌كند «شيطان بعضي از انسان‌ها را مديريت مي‌كند و با شيوه‌ايي آن‌ها را گمراه مي‌كند وقتي كسي از دام شيطان رها مي‌شود در بزنگاه ثروت گردن او را مي‌گيرد» پس بايد حواس‌مان را جمع باشد كه در دام شيطان گرفتار نشويم.«شيخ صدوق» نيز از امام صادق(ع) نقل مي‌كند «شيطان از يكي از راه‌ها آدمي را گمراه مي‌كند انسان بي‌پول از يك طريق و انسان ثروتمند را از راه ديگر». ويژگي‌هاي افراد ثروتمند كمتر ثروتمندي پيدا مي‌شود كه ثروت خود را در راه خيرخواهي صرف كنند در زمان پيغمبر(ص) ثروتمندي بود كه اموال خود را انفاق مي‌كرد آيه نازل شد «چه كسي است كه به خدا قرض بدهد» پيامبر در تفسير اين آيه فرمودند «خدمت به مستمندان قرض دادن به خداست» يكي از ثروتمندان آن زمان نزد پيامبر(ص) آمد و از ايشان پرسيد مگر همه پول‌هاي ما از آن خدا نيست؟ پيامبر(ص) فرمودند خداوند مي‌خواهد از اين راه ما را امتحان كند گفت اگر به خدا قرض بدهم خدا به آن فرد بهشت مي‌دهد». آن فرد دوباره پرسيد آيا خداوند به دخترم نيز بهشت مي‌دهند كه پيغمبر فرمودند بله. آن فرد به پيامبر مي‌گويد به من دست بدهيد و پيامبر به او دست مي‌دهند و مي‌گويد من دو باغ در مدينه دارم كه همه در راه خدا انفاق مي‌كنم». پيغمبر(ص) به آن مرد درسي مي‌دهند و مي‌فرمايند «يكي را براي خود و ديگري را براي انفاق قرار بده» حتي براي انقاق هم اعتدال را بايد به خرج بدهيد. در رواياتي ديگر امام رضا(ع) مي‌فرمايند «يكي از اهل مدينه يك درخت خرما در باغ فرد ديگري داشت و مدام به آن درخت سر مي‌زد و باعث ايجاد مزاحمت براي صاحب باغ مي‌شد صاحب باغ نزد پيامبر رفتند و محمد رسول الله صاحب درخت را فرا خواند و به او گفتند اين درخت را به من بفروش و در عوض يك درخت در بهشت به تو مي‌دهم شخص قبول نكرد مرد ثروتمندي نزد صاحب درخت رفت و درخت را از خريد و صاحب جديد آن درخت را با وعده گرفتن درختي در بهشت به پيامبر واگذار كرد».جاذبه‌هاي كه ذكر شد برجسته‌ترين جاذبه‌هاي مادي هستند و غير از اين موارد هم وجود دارد چرا كه دلبستگي‌هاي انسان‌ها متفاوت است در جلسه بعدي اين جاذبه‌ها را دنبال مي‌كنم.«رياست طلبي» و «حب رياست» مسئله مهمي است؛ در تفسير الميزان جاذبه‌هاي قدرت امور وهمي هستند رياست، وهم و خيال است اين بحث را در جلسه بعدي بيشتر توضيح مي‌دهم. 627 مشاهده صوت
66 14 ادامه تفسير آيه غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ[1] بحث در تبيين آخرين فراز از سوره مباركه فاتجه الكتاب بود و به اين جا رسيديم كه براي پيشگيري از ضلالت غير از دعا كردن كارهاي ديگري هم لازم است و علاوه بر اينكه در نماز به دليل اهميت موضوع و نقش آن در سرنوشت انسان لازم است مكرر هر روز در هر نماز از خدا اين درخواست را داشته باشيم، خودمان هم بايد كارهايي را انجام دهيم و آن آشنا شدن با شيوه‌هاي فريب و جنگ نرم شيطان از منظر قرآن است. 770 مشاهده صوت
67 13 تفسير سوره حمد ذيل آيه غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ[1] 657 مشاهده صوت
68 12 تفسير سوره حمد، آيه غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ[1] مسئله ضلالت يكي از مباحث مهم قرآني است كه شايسته است مورد دقت و تامل فراواني قرار بگيرد اگر انسان بخواهد در زمينه‌هاي مختلف زندگي دچار ضلالت و گمراهي نشود بايد به رهنمودهاي مهم و ارزنده‌اي قرآن دل بسپارد. زماني‌كه دشمن مي‌خواهد انسان مسلمان را از نظر اعتقادي، فرهنگي، اقتصادي و سياسي گمراه كند از شيوه‌هاي دروغ، دين‌تراشي و تحريف دين آسماني استفاده مي‌كند.تظاهر به خيرخواهي، چهارمين شيوه اضلال شياطين جن و انسشيطان از همين شيوه براي گمراه كردن جد و جده ما حضرت آدم و حوا استفاده كرد و آنها را فريب داد. شيطان براي حضرت آدم(ع) قسم خورد كه من خيرخواه شما هستم و ميوه اين شجره ممنوعه را بخوريد.حضرت آدم(ع) شخصيت والايي داشت؛ اما فريب خورد پس هر كس كه مي‌گويد من خيرخواه تو هستم راست نمي‌گويد و نبايد به سخن هر كسي اعتماد كنيم.اگر كسي براي خدا نصحيت كرد آن شخص خيرخواه انسان است. رهبران فاسد سياسي هم با الگوگيري از شيطان انگيزه‌هاي زشت خود را پشت نقاب‌ خيرخواهي مي‌پوشانند؛ نمونه روشن داستان فرعون است. فرعون هم مي‌گفت من راه درست را به شما نشان مي‌دهم. اين مفسر قرآن اظهار كرد خدا مي‌فرمايد«فريب شياطين جن و انس را نخوريد؛ چرا كه هر كسي خيرخواه شما نيست». 513 مشاهده صوت
69 11 تفسير سوره حمد آيهصِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ[1] در اين آيه نوراني از خداوند منان مكرر مي‌خواهيم ما را در صف كساني كه راه درست زندگي را گم كرده‌اند قرار ندهد. اگر انساني مي‌خواهد صراط مستقيم را گم نكند، بايد شيوه‌هاي اضلال و جنگ نرم دشمنان را بشناسد. يكي از ابزاها و شيوه اضلال دروغ است 559 مشاهده صوت
70 10 تبيين و تفسير جمله نوراني وَلاَ الضَّالِّينَمسلمانان در نمازهاي گانه از خداوند سبحان مي‌خواهند كه آنها را از جمله گمراهان قرار ندهند. نخستين گام در جهت پيشگيري از افتادن در دام ضالين و گمراهان آشنايي با شيوه‌هاي اضلال و اقوا گري است. اين شيوه‌ها در قرآن به تفصيل بيان شده است.شيوه اضلال را مي‌توان در دو دسته اضلال «جن» و «انس» تقسيم‌بندي كنيم. اغواگري شياطين در گمراهي انسان اينگونه است كه شياطين زشتي‌ها را در برابر چشم انسان زيبا نشان ‌مي‌دهند و انسان تصور مي‌كند گناه زيباست.امام زين‌العابدين(ع) مي‌فرمايد «اگر كسي نافرماني خدا را نكند هيچگاه از راه صراط مستقيم گمراه نمي‌شد» شيطان همواره باطل را حق جلوه مي‌دهد. البته اين نكته را در نظر داشته باشيد كه شيوه گمراهي كردن شياطين امثال و گونه‌هاي مختلفي دارد من را يك گونه ،بازايان و سياسيون را به گونه‌اي ديگر گمراه مي‌كند اگر اينگونه نبود و بر باطل لباس حق نمي‌پوشاند كسي گمراه نمي‌شد اين شيوه كلي اضلال است.دروغ اولين ابزار اضلال جن و انس استاما قرآن كريم به اين شيوه اكتفا نكرده است شيوه‌هاي اجرايي و مصداقي‌تري را بيان كرده است كه شياطين چگونه و از چه طريقي بر باطل لباس حق مي‌پوشاند. در قرآن، اولين ابزار اضلال جن و انس دروغ است بهترين و كاربردي‌ترين ابزار اضلال« دروغگويي» است در روايات اهل بيت(ع) نيز از دورغ به عنوان كليد همه شرها ياد شده است.اگر اين ابزار از دست شياطين گرفته شود ديگر نمي‌تواند كاري انجام بدهد.روزي شخصي نزد پيامبر (ص) آمد و به پيامبر گفت كاري به من ياد بده كه اگر انجام بدهم خير دنيا و آخرت به من مي‌رسد پيامبر فرمودند« دروغ نگو اگر دروغ نگفتي خير دنيا و آخرت نصيب تو مي‌شود».شخصي نزد پيغمبر(ص) آمد و ايشان گفت من از انجام گناه بسيار لذت مي‌برم زنا شرابخوري دزدي و دروغگويي اما نمي‌توانم هر تا را حذف كنم شما يكي از اين گناهان را بگوييد كه من حذف كنم پيامبر فرمودند «دروغ نگو» آن مرد گمان مي‌كرد كه دروغگو نگفتن كار ساده‌اي و پذيرفت ابتدا رفت سراغ انجام گناه اول با خود كه فكر كرد گفت اگر من زنا كنم و كسي از من بپرسد چنين كردم نمي‌توانم دروغ بگويم كه نكرده‌ام اگر دزدي كنم هم نمي‌توانم بگويم كه نكرده‌ام و اگر بگوييم چنين كرده‌ام حد بر من جاري مي‌شود آن بعد به ديدار پيامبر رفتند و به پيامبر گفت كه شما با منع كردن من از دروغ گفتن من را انجام همه گناهان باز داشتيد.وعده‌هاي دروغ يكي از ابزارهاي شياطين اولين فريب كاري شياطين كه قرآن به تفصيل آن را نقل مي‌كند و هشدار مي‌دهد دوري كردن از وعده‌هاي شياطن است. خداوند در قرآن نقل مي‌كند مبادا مانند جد خود«آدم و حوا» فريب بخوريد. بعد از اينكه شيطان از سجده كردن سرپيچي كرد تصميم گرفت آدم و فرزندانش را فريب بدهد .شيطان آدم و حوا را وسوسه كرد و به آنها گفت خداوند به شما نگفته است كه از ميوه اين درخت نخوريد اگر از ميوه اين شجره بخوريد هيچگاه نخواهيد مرد خاصيت اين شجره اين است يا تبديل به فرشته مي‌شود يا عمرتام جاويد خواهد شد و براي اينكه اين گناه را نزد آنها زيبا جلوه بدهد چند دورغ گفت خدا شما را از خوردن ميوه اين درخت منع نكرد شجره ممنوعه عمر جاويدان براي شما به ارمغان خواهد آورد و يا شما را فرشته خواهد كرد من خير شما را مي‌خواهم.فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّيْطَانُ لِيُبْدِيَ لَهُمَا مَا وُورِيَ عَنْهُمَا مِن سَوْءَاتِهِمَا وَقَالَ مَا نَهَاكُمَا رَبُّكُمَا عَنْ هَذِهِ الشَّجَرَةِ إِلاَّ أَن تَكُونَا مَلَكَيْنِ أَوْ تَكُونَا مِنَ الْخَالِدِينَ[1] شيطان آن دو را وسوسه كرد تا آنچه را از عورتهايشان برايشان پوشيده مانده بود براى آنان نمايان گرداند و گفت پروردگارتان شما را از اين درخت منع نكرد جز براى آنكه مبادا دو فرشته گرديد يا از زمره جاودانان شويد.قسم دروغ كار شياطين است اولين كسي كه قسم دورغ بر زبان آورد شيطان بود و كسي كه قسم دروغ مي‌خورد كار شيطاني مي‌كند بسياري از فريب كارها با قسم دروغ كار خود را پيش مي‌برند. با تمسك به خداوند و قرآن از وعده‌هاي شيطان دور شويدنكته ديگر اين است كه دشمن براي فريب هميشه خود را دوست جلوه مي‌دهد و وعده آينده خوب مي‌دهد تمام اين دخترهاي كه به دام سوداگران مرگ افتادند همه با وعده‌هاي دروغ گمراه شدند به حالي گرفتار شدند كه برگشتي ندارد.همه انسان‌ها در معرض لغزش و گناه هستندقرآن هشدار مي‌دهد همه انسان‌ها در اين معرض لغزش هستند مگركسي كه خدا او را نگه دارد خداوند مي‌فرمايد«اگر مي‌خواهيد از كبر شياطن در امان باشيد به خدا تمسك كنيد» با خدا، قرآن و دعا ارتباط خود را محكم كنيد در اين صورت شيطان زورش به شما نخواهد رسيد و وعده‌هاي شياطن شما را فريب نخواهد داد.خداوند مسلمانان را گرفتار فريب‌هاي جن و انس نگرداند. 603 -
71 9 - مشاهده صوت
72 8 تبيين جمله نوراني وَلاَ الضَّالِّينَيكي از مباحث بسيار مهمي كه براي تبيين كامل و جامع اين جمله نوراني قابل توجه است شيوه‌هاي اضلال است كه براي همگان لازم و ضروري است. 802 مشاهده صوت
73 7 تفسير سوره مباركه حمد 697 -
74 6 - مشاهده صوت
75 5 تفسير سوره مباركه حمد 925 -
76 4 - مشاهده صوت
77 3 فراز پاياني سوره مباركه حمد 833 -
78 2 - مشاهده صوت
79 1 تفسير فراز پاياني سوره مباركه حمد 851 مشاهده صوت
آرشیو سال 1394-1393 درس تفسیر-
مرحوم استاد محمد محمدی ری شهری
ردیف جلسه عنوان متن تعداد کلمات صوت
80 44 تفسير فراز پاياني سوره حمداز خداوند مي‌خواهيم كه به ما توفيق بدهد تا راه درست زندگي را انتخاب كنيم و از راه كساني كه مورد غضب قرار گرفته‌اند، قرار نگيريم. در آخرين فراز نيز مي‌گوييم در راه گمراهان نيز قرار نگيريم.تفسير الضَّالِّينَ تاكنون مباحثي را مطرح كرده‌ايم. ضلالت يعني انحراف از راه درست زندگي كه ضلالت ابتدايي و كيفري داريم. بحث ما در مطلب سوم است كه چه كساني گمراه بودند كه ما نبايد از راه آنها برويم. قرآن مي‌گويد كه بيشتر گذشتگان گمراه بودند.گروه‌هاي خاصي در قرآن مطرح شده به عنوان گمراه مثل بت پرستان، گوساله‌پرستان، پيروان شيطان، كافران، هواپرستان، فاسقان، مجرمان و ...؛ اينها گروه‌هاي مختلفي هستند كه در قرآن به عنوان گمراه مطرح شده‌اند. 427 -
81 43 - مشاهده صوت
82 42 تفسير آيه شريفه ولاالضالين 451 مشاهده صوت
83 41 ادامه تفسير آيه شريفه ولا الضالين 710 -
84 40 - مشاهده صوت
85 39 تفسير آيه شريفه ولا الضالين 695 مشاهده صوت
86 38 ادامه تفسير آيه شريفه "غير المغضوب عليهم 467 مشاهده صوت
87 37 - مشاهده صوت
88 36 برجسته‌ترين مصداق المَغضُوبِ عَلَيهِمْ 410 -
89 35 ادامه تفسير آيه شريفه غيرالمغضوب عليهم 392 -
90 34 565 مشاهده صوت
91 33 ادامه تفسير آيه شريفه غيرالمغضوب عليهم 563 مشاهده صوت
92 32 سرنوشت كساني كه بعد از ايمان، كافر مي‌شوند 922 مشاهده صوت
93 31 ادامه تفسير آيه شريفه غيرالمغضوب عليهم 849 مشاهده صوت
94 30 ادامه تفسير آيه شريفه غير المغضوب عليهم 359 -
95 29 - مشاهده صوت
96 28 ادامه تفسير آيه غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ 249 مشاهده صوت
97 27 برجسته‌ترين مصداق المَغضُوبِ عَلَيهِمْ 446 مشاهده صوت
98 26 ادامه تفسير آيه غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ 445 مشاهده صوت
99 25 تبيين آيه شريفه «غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ» 486 مشاهده صوت
100 24 تبيين جمله دوم آخرين آيه سوره حمد «غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ» 354 -
101 23 - مشاهده صوت
102 22 ادامه تفسير آيه «صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ 665 -
103 21 - مشاهده صوت
104 20 تبيين صالحان از منظر قرآنصلاح يعني شايستگي و كلمه صالح يعني شايسته، صالحان نيز يعني شايستگان. در هر نمازي بر بندگان صالح خدا سلام مي فرستيم. بايد سبك زندگي ما سبك زندگي آن ها باشد.آيات و سوره آل عمران مبين ويژگي‌هاي بندگان صالح خداوند است.لَيْسُواْ سَوَاء مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ أُمَّةٌ قَآئِمَةٌ يَتْلُونَ آيَاتِ اللّهِ آنَاء اللَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُونَ[1] يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَأُوْلَئِكَ مِنَ الصَّالِحِينَ [2] ، در آيات فوق خداوند چند صفت را بيان مي فرمايد و آن ها را از آن صالحان مي داند.چه كساني مصداق صالحان هستندابتداي آيه در مورد اهل كتاب است كه همه آن ها يكسان نيستند. طبق رواياتي كه نقل شده اين آيه در مورد اهل كتابي است كه بعداً مسلمان شده‌اند. در ادامه آيه ويژگي براي انسان هاي صالح بيان شده است. هر كسي مي خواهد مصداق صالحان قرآني باشد بايد تلاش كند كه اين ويژگي را در زندگي خانوادگي خودش حفظ كند.ويژگي هاي صالحان دو ويژگي، اعتقادي است؛ اعتقاد به قيامت و روز جزا. چند ويژگي رفتاري است. در ميان اعتقادات مسئله ايمان به خدا و روز قيامت از همه مهم تر است.عمل صالح فقط از انسان‌هاي مؤمن پذيرفته است، اعتقاد به خدا و روز قيامت كليد پذيرش اعمال ديگر است.كسي كه خدا را باور داشته باشد، خيانت نمي كند، رشوه نمي گيرد و ... . تا ويژگي رفتاري ديگر براي صالحان نام برده شده است؛ تلاوت قرآن در دل شب. اين نكته براي قاريان قرآن خيلي قابل توجه است كه براي خود و خانواده خودشان نيز قرآن را تلاوت كنند نه فقط براي مردم.خانه اي كه در آن قرآن خوانده مي شود به آسمان نور مي دهند، در آن خانه بركت است. برنامه قرآن خواندن در خانه باعث دور شدن شيطان از آنجاست.ويژگي رفتاري ديگر انسان هاي صالح سجود و خضوع در برابر عظمت حق يكي ديگر از ويژگي هاست. ويژگي ديگر امر به معروف و نهي از منكر است. انسان هاي شايسته اين را وظيفه خود مي دانند و بلكه وظيفه تمام مسلمانان است، حداقل نسبت به خانواده خودمان احساس وظيفه كنيم.نكته مهم اين است كه آمر به معروف، حواسش باشد كه گاهي اين كار منكر است يعني گناه مي كند، تندي مي كند. بد برخورد نكند. جوري برخورد كند كه اثر داشته باشد.نمونه هايي از امر به معروف از سوي انسان هاي صالح شيخ كليني در كافي از امام صادق نقل كرده است كه اميرالمؤمنين(ع) وقتي حاكم بود از راهي عبور مي كرد. شخصي از اهل كتاب با آن حضرت برخورد مي كند و او را نمي شناسد. با هم هم مسير مي شوند و همراه هم رفتند تا رسيدند سر دوراهي كه بايد مسيرشان جدا مي شود. آن شخص اهل كتاب مسير خودش را رفت و ديد امام كه مسيرش را جاي ديگري گفته بود به همراهش مي آيد، تصور كرد كه اشتباه مي كند، حضرت فرمود اين ادب رفاقت است. يكي از آداب سفر اين است كه چند قدم همراه همسفر بروي بعد به راه خودت برگردي.حضرت فرمود ما اين ادب را از پيغمبرمان ياد گرفته ايم. گفت اگر پيغمبر شما چنين حرفي زده من هم دين شما را قبول كردم، من هم مسلمان شدم. اين هم امر به معروف است، اما برخي اهانت كردن را هم امر به معروف مي‌دانند، اما نتيجه اين كجا و نتيجه آن كجا. اين سبك علوي دعوت به اسلام است.نمونه ديگر مربوط به فرزندان اميرالمؤمنين(ع) است. امام حسن(ع) و امام حسين(ع) خردسال بودند. پيرمردي مشغول وضو گرفتن بود ولي درست وضو نمي گرفت. گفتند آقا ما مي خواهيم وضو بگيريم شما نگاه كن كه ما درست وضو مي گيريم يا نه. پيرمرد ديد خيلي قشنگ و كامل وضو گرفتند گفت شما درست مي گيريد من اشتباه مي كنم بايد مثل شما وضو بگيرم.آخرين ويژگي صالحان شتاب در كارهاي خير، آخرين ويژگي رفتاري انسان هاي صالح است. اينطور نيست كه امروز و فردا كنند براي كار خير. اگر تصميم داري كار خيري انجام دهي فوري انجام بده چون شيطان فريب مي دهد. 494 مشاهده صوت
105 19 تبيين راه شهدا به عنوان دسته اي از نعمت يافتگان 86 مشاهده صوت
106 18 خلاصه درس تفسير قرآن، سوره مباركه بقره، آيه پنجم أُولئِكَ عَلى هُدىً مِنْ رَبِّهِمْ وَ أُولئِكَ هُمُ اَلْمُفْلِحُونَ[1] 170 -
107 17 ادامه بحث مراد از انعمت عليهم، تبيين راه صديقان 87 مشاهده صوت
108 16 خلاصه درس تفسير قرآن كريم، سوره مباركه بقره، آيه پنجم 471 -
109 15 مراد از انعمت عليهم 31 مشاهده صوت
110 14 صراط الّذين انعمت عليهم 64 مشاهده صوت
111 13 تفسير سوره حمد (صراط الّذين انعمت عليهم ...) 448 مشاهده صوت
112 12 خلاصه درس تفسير پنجمين آيه از سوره مباركه بقره 654 -
113 11 تفسير آيه پاياني سوره مباركه حمد،صراط الّذين انعمت عليهم 50 مشاهده صوت
114 10 خلاصه درس تفسير پنجمين آيه از سوره مباركه بقره تبيين كلمه "فلاح"تبيين عوامل اصلي فلاح ، دسته بندي آيات مختلف در خصوص ايماناستناد به آيات ابتدايي سوره مؤمنون "خشوع در نماز"، "پرهيز از حرف لغو و بيهوده" ، "پرداخت زكات"، "كنترل شهوت در جاي خود"، "رعايت امانتداري" و "حفاظت بر نماز" از نشانه هاي مؤمن واقعي است كه سعادت دنيا و آخرت نصيبش مي گردد. 274 -
115 9 - مشاهده صوت
116 8 خلاصه درس تفسير پنجمين آيه از سوره مباركه بقرهتوضيح مفهوم فلاح و اصلي ترين عوامل آن، مصاديق تقوا كه انسان را به فلاح مي رساند 474 -
117 7 - مشاهده صوت
118 6 تفسير قرآن كريم ، تفسير آيه اولئك علي هدي من ربهم و اولئك هم المفلحون[1] «اين آيه در واقع دورنمايي از جامعه آرماني اسلامي است.» 364 -
119 5 تفسير پنجمين آيه از سوره بقره عبارت اولئك علي هدي من ربهم و اولئك هم المفلحون[1] حاصل تقوا و نتيجه رابطه با خدا و ايجاد ملكه تقوا در وجود انسان حاصل كار و تلاش اهل تقوا، فلاح است. 214 -
120 4 - مشاهده صوت
121 3 - مشاهده صوت
122 2 موانع رسيدن به مقصد صراط مستقيم 30 مشاهده صوت
123 1 611 -
آرشیو سال 1393-1392 درس تفسیر-
مرحوم استاد محمد محمدی ری شهری
ردیف جلسه عنوان متن تعداد کلمات صوت
124 98 - مشاهده صوت
125 97 - مشاهده صوت
126 96 - مشاهده صوت
127 95 - مشاهده صوت
128 94 - مشاهده صوت
129 93 - مشاهده صوت
130 92 - مشاهده صوت
131 91 - مشاهده صوت
132 90 - -
133 89 - مشاهده صوت
134 88 - مشاهده صوت
135 87 - مشاهده صوت
136 86 - مشاهده صوت
137 85 - مشاهده صوت
138 84 - مشاهده صوت
139 83 - مشاهده صوت
140 82 - مشاهده صوت
141 81 - مشاهده صوت
142 80 - مشاهده صوت
143 79 - مشاهده صوت
144 78 - مشاهده صوت
145 77 - مشاهده صوت
146 76 - مشاهده صوت
147 75 - مشاهده صوت
148 74 - مشاهده صوت
149 73 - مشاهده صوت
150 72 - مشاهده صوت
151 71 - مشاهده صوت
152 70 - مشاهده صوت
153 69 - مشاهده صوت
154 68 - مشاهده صوت
155 67 - مشاهده صوت
156 66 - مشاهده صوت
157 65 - مشاهده صوت
158 64 - مشاهده صوت
159 63 - مشاهده صوت
160 62 - مشاهده صوت
161 61 - مشاهده صوت
162 60 - مشاهده صوت
163 59 - مشاهده صوت
164 58 - مشاهده صوت
165 57 - مشاهده صوت
166 56 - مشاهده صوت
167 55 - مشاهده صوت
168 54 - مشاهده صوت
169 53 - مشاهده صوت
170 52 - مشاهده صوت
171 51 - مشاهده صوت
172 50 - مشاهده صوت
173 49 - مشاهده صوت
174 48 - مشاهده صوت
175 47 - مشاهده صوت
176 46 - مشاهده صوت
177 45 - مشاهده صوت
178 44 - مشاهده صوت
179 43 - مشاهده صوت
180 42 - مشاهده صوت
181 41 - مشاهده صوت
182 40 - مشاهده صوت
183 39 - مشاهده صوت
184 38 - مشاهده صوت
185 37 - مشاهده صوت
186 36 - مشاهده صوت
187 35 - مشاهده صوت
188 34 - مشاهده صوت
189 33 - مشاهده صوت
190 32 - مشاهده صوت
191 31 - مشاهده صوت
192 30 - مشاهده صوت
193 29 - مشاهده صوت
194 28 - مشاهده صوت
195 27 - مشاهده صوت
196 26 - مشاهده صوت
197 25 - مشاهده صوت
198 24 - مشاهده صوت
199 23 - مشاهده صوت
200 22 - مشاهده صوت
201 21 - مشاهده صوت
202 20 - مشاهده صوت
203 19 - مشاهده صوت
204 18 - مشاهده صوت
205 17 - مشاهده صوت
206 16 - مشاهده صوت
207 15 - مشاهده صوت
208 14 - مشاهده صوت
209 13 - مشاهده صوت
210 12 - مشاهده صوت
211 11 - مشاهده صوت
212 10 - مشاهده صوت
213 9 - مشاهده صوت
214 8 - مشاهده صوت
215 7 - مشاهده صوت
216 6 - مشاهده صوت
217 5 - مشاهده صوت
218 4 - مشاهده صوت
219 3 - مشاهده صوت
220 2 - مشاهده صوت
221 1 - مشاهده صوت
آرشیو سال 1392-1391 درس تفسیر-
مرحوم استاد محمد محمدی ری شهری
ردیف جلسه عنوان متن تعداد کلمات صوت
222 95 - مشاهده صوت
223 94 - مشاهده صوت
224 93 - مشاهده صوت
225 92 - مشاهده صوت
226 91 - مشاهده صوت
227 90 - مشاهده صوت
228 89 - مشاهده صوت
229 88 - مشاهده صوت
230 87 - مشاهده صوت
231 86 - -
232 85 - مشاهده صوت
233 84 - مشاهده صوت
234 83 - مشاهده صوت
235 82 - مشاهده صوت
236 81 - مشاهده صوت
237 80 - مشاهده صوت
238 79 - مشاهده صوت
239 78 - مشاهده صوت
240 77 - مشاهده صوت
241 76 - مشاهده صوت
242 75 - مشاهده صوت
243 74 - مشاهده صوت
244 73 - مشاهده صوت
245 72 - مشاهده صوت
246 71 - مشاهده صوت
247 70 - مشاهده صوت
248 69 - مشاهده صوت
249 68 - مشاهده صوت
250 67 - مشاهده صوت
251 66 - مشاهده صوت
252 65 - مشاهده صوت
253 64 - مشاهده صوت
254 63 - مشاهده صوت
255 62 - مشاهده صوت
256 61 - مشاهده صوت
257 60 - مشاهده صوت
258 59 - مشاهده صوت
259 58 - مشاهده صوت
260 57 - مشاهده صوت
261 56 - مشاهده صوت
262 55 - مشاهده صوت
263 54 - مشاهده صوت
264 53 - مشاهده صوت
265 52 - مشاهده صوت
266 51 - مشاهده صوت
267 50 - مشاهده صوت
268 49 - مشاهده صوت
269 48 - مشاهده صوت
270 47 - مشاهده صوت
271 46 - مشاهده صوت
272 45 - مشاهده صوت
273 44 - مشاهده صوت
274 43 - مشاهده صوت
275 42 - مشاهده صوت
276 41 - مشاهده صوت
277 40 - مشاهده صوت
278 39 - مشاهده صوت
279 38 - مشاهده صوت
280 37 - مشاهده صوت
281 36 - مشاهده صوت
282 35 - مشاهده صوت
283 34 - مشاهده صوت
284 33 - مشاهده صوت
285 32 - مشاهده صوت
286 31 - مشاهده صوت
287 30 - مشاهده صوت
288 29 - مشاهده صوت
289 28 - مشاهده صوت
290 27 - مشاهده صوت
291 26 - مشاهده صوت
292 25 - مشاهده صوت
293 24 - مشاهده صوت
294 23 - مشاهده صوت
295 22 - مشاهده صوت
296 21 - مشاهده صوت
297 20 - مشاهده صوت
298 19 - مشاهده صوت
299 18 - مشاهده صوت
300 17 - مشاهده صوت
301 16 - مشاهده صوت
302 15 - مشاهده صوت
303 14 - مشاهده صوت
304 13 - مشاهده صوت
305 12 - مشاهده صوت
306 11 - مشاهده صوت
307 10 - مشاهده صوت
308 9 - مشاهده صوت
309 8 - مشاهده صوت
310 7 - مشاهده صوت
311 6 - مشاهده صوت
312 5 - مشاهده صوت
313 4 - مشاهده صوت
314 3 - مشاهده صوت
315 2 - مشاهده صوت
316 1 - مشاهده صوت
آرشیو سال 1391-1390 درس تفسیر-
مرحوم استاد محمد محمدی ری شهری
ردیف جلسه عنوان متن تعداد کلمات صوت
317 89 - مشاهده صوت
318 88 - مشاهده صوت
319 87 - مشاهده صوت
320 86 - مشاهده صوت
321 85 - مشاهده صوت
322 84 - مشاهده صوت
323 83 - مشاهده صوت
324 82 - مشاهده صوت
325 81 - مشاهده صوت
326 80 - مشاهده صوت
327 79 - مشاهده صوت
328 78 - مشاهده صوت
329 77 - مشاهده صوت
330 76 - -
331 75 - مشاهده صوت
332 74 - مشاهده صوت
333 73 - مشاهده صوت
334 72 - مشاهده صوت
335 71 - مشاهده صوت
336 70 - مشاهده صوت
337 69 - مشاهده صوت
338 68 - مشاهده صوت
339 67 - مشاهده صوت
340 66 - مشاهده صوت
341 65 - مشاهده صوت
342 64 - مشاهده صوت
343 63 - مشاهده صوت
344 62 - مشاهده صوت
345 61 - مشاهده صوت
346 60 - مشاهده صوت
347 59 - مشاهده صوت
348 58 - مشاهده صوت
349 57 - مشاهده صوت
350 56 - مشاهده صوت
351 55 - مشاهده صوت
352 54 - مشاهده صوت
353 53 - مشاهده صوت
354 52 - مشاهده صوت
355 51 - مشاهده صوت
356 50 - مشاهده صوت
357 49 - مشاهده صوت
358 48 - مشاهده صوت
359 47 - مشاهده صوت
360 46 - مشاهده صوت
361 45 - مشاهده صوت
362 44 - مشاهده صوت
363 43 - مشاهده صوت
364 42 - مشاهده صوت
365 41 - مشاهده صوت
366 40 - مشاهده صوت
367 39 - مشاهده صوت
368 38 - مشاهده صوت
369 37 - مشاهده صوت
370 36 - مشاهده صوت
371 35 - مشاهده صوت
372 34 - مشاهده صوت
373 33 - مشاهده صوت
374 32 - مشاهده صوت
375 31 - مشاهده صوت
376 30 - مشاهده صوت
377 29 - مشاهده صوت
378 28 - مشاهده صوت
379 27 - مشاهده صوت
380 26 - مشاهده صوت
381 25 - مشاهده صوت
382 24 - مشاهده صوت
383 23 - مشاهده صوت
384 22 - مشاهده صوت
385 21 - مشاهده صوت
386 20 - مشاهده صوت
387 19 - مشاهده صوت
388 18 - مشاهده صوت
389 17 - مشاهده صوت
390 16 - مشاهده صوت
391 15 - مشاهده صوت
392 14 - مشاهده صوت
393 13 - مشاهده صوت
394 12 - مشاهده صوت
395 11 - مشاهده صوت
396 10 - مشاهده صوت
397 9 - مشاهده صوت
398 8 - مشاهده صوت
399 7 - مشاهده صوت
400 6 - مشاهده صوت
401 5 - مشاهده صوت
402 4 - مشاهده صوت
403 3 - مشاهده صوت
404 2 - مشاهده صوت
405 1 - مشاهده صوت
آرشیو سال 1390-1389 درس تفسیر-
مرحوم استاد محمد محمدی ری شهری
ردیف جلسه عنوان متن تعداد کلمات صوت
406 24 - مشاهده صوت
407 23 - مشاهده صوت
408 22 - مشاهده صوت
409 21 - مشاهده صوت
410 20 - مشاهده صوت
411 19 - مشاهده صوت
412 18 - مشاهده صوت
413 17 - مشاهده صوت
414 16 - مشاهده صوت
415 15 - مشاهده صوت
416 14 - مشاهده صوت
417 13 - مشاهده صوت
418 12 - مشاهده صوت
419 11 - مشاهده صوت
420 10 - مشاهده صوت
421 9 - مشاهده صوت
422 8 - مشاهده صوت
423 7 - مشاهده صوت
424 6 - مشاهده صوت
425 5 - مشاهده صوت
426 4 - مشاهده صوت
427 3 - مشاهده صوت
428 2 - مشاهده صوت
429 1 - مشاهده صوت

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo